«روان‌شناسی فلسفی و عرفانی» با مقدمه آیت‌الله بهشتی منتشر شد
، کتاب «روان‌شناسی فلسفی و عرفانی» نوشته محسن ایزدی (عضو هیأت علمی دانشگاه قم) با مقدمه آیت الله احمد بهشتی، از سوی دفتر نشر معارف و پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی منتشر شد.
کتاب «روان شناسی فلسفی و عرفانی» در هفت فصل نگاشته شده است: «درآمدی بر شناخت نفس (روح)»، «ماهیت نفس (روح)»، «وجود نفس (روح) و تجرد آن»، «قوای نفس (روح)»، «حدوث یا قدم نفس (روح)»، «رابطه نفس (روح) و بدن»، «مظهریت، جامعیت و فاعلیت نفس (روح)».
نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب می نویسد: «انسان‌شناسی، در یک معنای عام و فراگیر، شامل همه گرایش‌های علوم انسانی می‌شود؛ لکن با توجه به اینکه، هویّت انسان را روح (نفس) او تشکیل می‌دهد، شناخت دقیق و عمیق انسان مقتضی شناخت روح اوست. علاوه بر آن، صحّت و سقم بسیاری از عقاید دینی انسان‌ها ـ از جمله: معاد، وحی و الهام، معجزه، توسّل و زیارت ـ دائر مدار صحّت و سقم عقیده‌ی آنها در مسأله روح و تجرّد آن است. بنابراین آنچه درباره‌ی انسان شناسی و معرفت نفس (خودشناسی) در متون دینی مطمح نظر و اهمیّت آن مورد تأکید است، شناخت روح (نفس) انسان می‌باشد. به همین معنا، موضوع انسان و شناخت ابعاد وجودی او، در طول تاریخ و در نزد اکثر عرفا، فلاسفه و اندیشمندان، از اهمیّت بسزایی برخوردار بوده است. از این رو، شایسته است رشته‌ای با عنوان «انسان شناسی»، از مقطع کارشناسی تا دکتری، تأسیس شود و مطالب بسیار غنی که در قرآن، روایات و کتب عرفانی و فلسفی مسلمانان وجود دارد، گردآوری و بر اساس اصول و مبانی تدوین کتب درسی تنظیم و تألیف گردد. چنین اقدامی را می توان اولین گام برای تأسیس علوم انسانی اسلامی به شمار آورد.»
آیت الله احمد بهشتی نیز بر مقدمه ای بر این کتاب می نویسد: «فلاسفه بزرگی مانند فارابی، ابن سینا، سهروردی و صدرالمتألهین در حوزه روان‌شناسی فلسفی و عرفانی تحقیقات ارزشمندی انجام داده‌اند. اگر انسان قدری در نمط های سوم، هشتم، نهم و دهم اشارات ابن سینا غور کند، متوجّه می شود که این اندیشمند بزرگ و برجسته اسلامی چگونه به علم روان‌شناسی غنا و وسعت بخشیده و میراث یونانیان و اسلاف را به کمال رسانیده است. سهروردی نیز، قطعاً در راه‌یابی به سوی این قلّه علم النّفس سهمی دارد، ولی آن که در حکمت متعالیه خود همه جریانات فلسفی ـ اعم از مشّائی و اشراقی ـ و کلامی و عرفانی را در یک مجرا قرار داد، صدرالمتالّهین بود. چرا که حکمت را تعالی بخشید و اندیشه‌‌های گوناگون را التیام داد و از آن موادّ خام، کاخی بلند پدید آورد... در حکمت متعالیه صدرائی علاوه بر هماهنگ شدن فلسفه و عرفان و جمع میان بحث و ذوق، قرآن و حدیث نیز به عنوان محور اصلی بر صدر نشست. بی جهت نیست که حکمت متعالیه صدرائی را هم قرآنی، هم عرفانی و هم برهانی می دانند. آنچه در حکمت متعالیه ملاصدرا راجع به مسائل نفس از جمله حدوث و قدم آن و جمع میان آن دو گفته شده، همان است که در عرفان ابن عربی نیز مطرح است و باید ریشه آنها را در آیه «قل الروح من امر ربی» جستجو کرد.»
وی در ادامه می نویسد: «اکنون که استاد ارجمند جناب آقای دکتر محسن ایزدی گام تازه‌ای برداشته و سعی کرده است که روان‌شناسی فلسفی و عرفانی را با بیانی رسا و قلمی شیوا به نگارش در آورد، با توجه به سوابق علمی و پژوهشی ایشان و توفیقی که در این عرصه به دست آورده‌اند، باید از ایشان تقدیر و تمجید و تشکر کرد. از مزایای کتاب حاضر این است که نویسنده محترم، قبل از آنکه شناخت روان را از منظر فلسفی و عرفانی بررسی کند، به سراغ قرآن و روایات رفته و از خرمن پر فیض معارف دینی خوشه چینی کرده است. نمونه‌هایی که ایشان از کرامات و الهامات برخی از وارستگان ذکر کرده، به منزله‌ی نمکی است که بر این خوان پُرفیض و برکت اضافه کرده‌اند.»
چاپ اول کتاب «روان شناسی فلسفی و عرفانی» در 304 صفحه، قطع رقعی، تیراژ 1000 نسخه و قیمت 12000 تومان منتشر شده است. بوستان کتاب قم پیش از این «آموزش فلسفه: بررسی تطبیقی شرح منظومه و نهایه الحکمه» را از این پژوهشگر و استاد فلسفه منتشر کرده بود.
