شرایط و نحوه برخورداری از حقوق متوفی

افرادی که حقوق فرد فوت شده به آن ها، تعلق می‌گیرد، زوجه دایم متوفی، فرزندان دختر، در صورتی که فاقد شغل و همسر باشند، و سایر افراد واجد شرایط هستند.

شرایط و نحوه برخورداری از حقوق متوفی، در صورت فوت بیمه شده بازنشسته، فوت بیمه شده از کار افتاده کلی مستمری بگیر یا فوت بیمه شده، ناشی از حوادث کار یا بیماری‌های حرفه‌ای است. افرادی که حقوق فرد فوت شده به آنها، تعلق می‌گیرد، زوجه دائم متوفی، فرزندان دختر، در صورتی که فاقد شغل و همسر باشند، و سایر افراد واجد شرایط هستند.

زمانی که فردی فوت می‌کند، ترکه و دارایی‌های به جا مانده از وی که شامل دیون، مطالبات و کلیه اموال منقول و غیر منقول او می‌باشد، مطابق مقررات شرعی و قانونی، میان وراث او تقسیم می‌گردد. هر یک از وراث، می‌تواند پس از طی شدن مراحل قانونی تقسیم ارث، هرگونه تصرفی که بخواهد، در سهم خود نماید.

با این وجود، ممکن است هر فرد، علاوه بر دارایی‌های خود، به این علت که مستمری بگیر و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی بوده است، پس از فوت، حقوق و مستمری‌ای را نیز از خود باقی بگذارد. نکته مهمی که باید به آن توجه نمود، آن است که حقوق متوفی، ارث محسوب نشده و زمانی که فرد فوت می‌کند، تحت شرایطی خاص، به افرادی مشخص و به میزان تعیین شده در قانون، تعلق می‌گیرد.

ارث یا ترکه، دارایی به جا مانده از متوفی، اعم از اموال، دیون و مطالبات وی می‌باشد. میزان سهم الارث هریک از وراث و همچنین، طبقات و درجات ارث، در قانون مدنی، مشخص شده است، و بعد از فوت هر فرد، ارثیه او، مطابق قانون، میان وراث وی تقسیم می‌شود. اما حقوق متوفی، جزو مصادیق ارث، نبوده، و شرایط و نحوه برخورداری از حقوق متوفی، تابع قانون خاص خود است.

قانون تامین اجتماعی، مصوب ۱۳۵۴، و بخشنامه شماره ۷۸۲۷/۹۵/۱۰۰۰، مورخ ۱۳۹۵/۰۸/۰۱، در خصوص شرایط و نحوه برخورداری از حقوق متوفی، و اینکه حقوق فرد فوت شده به چه کسانی تعلق می‌گیرد، تعیین تکلیف نموده است. مطابق ماده ۸۰ این قانون و بخش نامه فوق الذکر، بازماندگان واجد شرایط بیمه شده متوفی، در یکی از حالات زیر، مستمری بازماندگان را دریافت می‌نمایند. شرایط برخورداری از حقوق متوفی، عبارت است از:

در صورت فوت بیمه شده بازنشسته

در صورت فوت بیمه شده ازکارافتاده کلی مستمری بگیر

در مواردی که بیمه شده، در اثر حادثه ناشی از کار، یـا بیماری‌های حرفه‌ای فـوت نماید.

در صورت فوت بیمه شـده‌ای که در ده سال آخر حیات خـود، حداقل، حق بیمه یکسال کار را پرداخت کرده باشد؛ مشروط بر اینکه ظرف آخرین سال حیات، حق بیمه ۹۰ روز کار را در این سال پرداخته باشد. چنانچه بیمه شده متوفی، فاقد شرایط مقرر در این بند باشد، ولی حداقل، بیست سال، سابقه پرداخت حق بیمه، در زمان قبل از فوت را داشته باشد، نیز، مشمول شرایط تعلق مستمری متوفی، به بازماندگان خواهد شد.

با توجه به بخشنامه شماره ۷۸۲۷/۹۵/۱۰۰۰، مورخ ۱۳۹۵/۰۸/۰۱ سازمان تامین اجتماعی، نحوه برخورداری از حقوق متوفی، با توجه به اینکه حقوق فرد فوت شده به چه کسانی تعلق می‌گیرد، به صورت زیر است:

میزان مستمری همسر بیمه شده متوفی: معادل پنجاه درصد مستمری استحقاقی بیمه شده است و در صورتی که بیمه شده مرد، دارای چند همسر دائم باشد، به تساوی بین آنان تقسیم خواهد شد.

میزان مستمری هر فرزند بیمه شده متوفی: معادل بیست و پنج درصد مستمری استحقاقی بیمه شده است. درصورتی که متوفی، فاقد پدر و مادر باشد، سهم فرزند، دو برابر میزان مذکور خواهد بود.

میزان مستمری هر یک از پدر و مادر بیمه شده متوفی: معادل بیست درصد مستمری استحقاقی بیمه شده است.

حقوق متوفی، ترکه و ارث نیست و به همین علت، قواعد تقسیم ارث بر آن، حاکم نخواهد بود. بنابراین، تمامی وراث، حق و شرایط برخورداری از حقوق متوفی را نداشته و صرفا کسانی که در بخشنامه شماره ۷۸۲۷/۹۵/۱۰۰۰، مورخ ۱۳۹۵/۰۸/۰۱، نام برده شده اند، حق برخورداری از حقوق متوفی را دارند. در پاسخ به این پرسش که حقوق فرد فوت شده به چه کسانی تعلق می‌گیرد، باید گفت: این افراد عبارتند از:

عیال دائم بیمه شده متوفی: حسب مفاد بند یک ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده، از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون ۱۳۹۲/۰۲/۰۷، "زوجه دائم متوفی، از حقوق متوفی برخوردار خواهد شد و ازدواج وی، مانع دریافت حقوق مذکور نمی‌شود".

شوهر بیمه شده زن متوفی: به شرطی که تحت تکفل زن بوده و سن او از شصت سال متجاوز باشد و یا طبق نظر کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی، از کار افتاده بوده و در هر حال، مستمری دریافت نکند.

فرزند ذکور متوفی: در صورتی که سن وی، حداکثر، ۲۰ سال (۱۹ سال تمام) بوده و پس از آن، چنانچه منحصرا اشتغال به تحصیل در مقاطع دانشگاهی داشته باشد و یا اینکه معلول از کار افتاده نیازمند شناخته شود.

فرزند اناث متوفی: در صورتی که فاقد شغل و شوهر باشد.

فرزند خوانده متوفی: در اجرای قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست، مصوب ۱۳۹۲/۰۷/۱۰ مجلس شورای اسلامی، و آیین نامه اجرایی مصوب ۱۳۹۴/۰۴/۱۴ هیئت وزیران، فرزندخوانده، در حکم فرزند حقیقی بوده و از کلیه حقوق و مزایای قانونی بهره‌مند خواهد شد.

پدر و مادر متوفی: در صورتی که تحت تکفل او بوده، سن پدر از شصت سال و سن مادر از پنجاه و پنج سال، تجاوز کرده باشد و یا آنکه به تشخیص کمیسیون پزشکی موضوع ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی، از کار افتاده باشند و در هر حال مستمری دریافت نکنند.

انتهای پیام/