اقداماتی که اگر انجام نشود آق قلا در معرض تخریب قرار می‌گیرد
به گزارش گروه فضای مجازی،دکتر یوسف حسن‌زاده با اشاره به شبیه‌سازی سیلاب رودخانه گرگان رود در محدوده شهر آق‌قلا با دوره بازگشت ۱۰۰ ساله در مقالهای اظهار کرد: این مقاله در سال ۹۵ توسط تیم پژوهشی وی نوشته شده و در آن با استفاده از نرم افزار CCHE۲D به بررسی رفتار هیدرولیکی شهر آق قلا در برخود با سیلاب‌های ۱۰۰ ساله رودخانه گرگان پرداخته شده است.
وی افزود: شاخص مخاطرات در این تحقیق با تعیین الگوی جریان و محدوده گسترش سیلاب استخراج و نتایج آن به صورت مقاله در فصل نامه علمی_پژوهشی دریا فنون در سال ۹۶ چاپ و منتشر شده است.
وی اضافه کرد: نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که با نزدیک شدن سیلاب به مناطق مسکونی و افزایش عمق و سرعت جریان، سیلاب فرصت خروج از مسیل رودخانه را در برخی مناطق پیدا کرده و وارد زمین‌های کشاورزی و مناطق شهری می‌شود.
حسن‌زاده اظهار کرد: در این مقاله پیش بینی شده بود که بعد از گذشت نزدیک به ۵۰ ساعت از زمان وقوع سیلاب و رسیدن به نقطه پیک هیدروگراف (با دبی ۴۰۰ مترمکعب بر ثانیه)، جریان سیلاب با شدت بیشتری مناطق مسکونی جناح راست رودخانه را احاطه می‌کند؛ هم‌چنین سیلاب در زمان اوج خود و ساعاتی پس از آن نیز مسیر خود را از خیابان‌های اصلی و فرعی شهر باز کرده و تقریبا بیشتر نواحی و تاسیسات شهری را دربرمی‌گیرد.
وی ادامه داد: بحرانی‌ترین وضعیت ازحدود دو و نیم روز بعداز وقوع سیلاب شروع شده و به مدت ۳۵ ساعت ادامه می‌یابد و بحرانی‌ترین شرایط از نظر آب‌گرفتگی و سرعت جریان هم در روز چهارم سیلاب روی می‌دهد.
وی با اشاره به شاخصی برای ارزیابی خطر، بیان کرد: عمق و سرعت جریان از مهم‌ترین فاکتور‌های تعیین اثرات سیلاب بوده و اگر عمق جریان بیشتر از یک و نیم متر و سرعت جریان یک متر بر ثانیه باشد، شاخص مخاطره بالا بوده و ناحیه پرخطر و وضعیت قرمز تلقی می‌شود که در این صورت مناطق مورد نظر در معرض خطر جدی قرار می‌گیرند.
استاد گروه مهندسی عمران دانشگاه تبریز افزود: اگر عمق جریان آب بین نیم الی یک و نیم متر باشد، شاخص مخاطره متوسط و وضعیت نارنجی و بالاخره، اگر عمق جریان بین ۰.۱ الی ۰.۵ متر باشد، شاخص مخاطره کم و به اصطلاح وضعیت زرد است.
وی خاطرنشان کرد: نتایج شبیه سازی این پژوهش با داده‌های میدانی و مشاهداتی سیلاب اسفند ماه سال ۱۳۹۷ مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته و صحت و دقت محاسبات تایید شد.
استاد گروه مهندسی عمران دانشگاه تبریز متذکر شد: با توجه به الگوی سیلاب شکل گرفته در محدوده شهر آق‌قلا، یک سری نواحی در امتداد مسیر رودخانه پس از ورود سیلاب به سرعت تحت تاثیر قرار گرفته و سیلاب از این نواحی به مسیر‌های فرعی حاشیه رودخانه وارد می‌شود، بنابراین، احداث سازه‌هایی نظیر دایک و دیواره‌های سیل‌بند می‌تواند ازخروج جریان در زمان وقوع سیلاب ازاین نواحی جلوگیری کند.
وی متذکر شد: با توجه به الگوی جریان شکل گرفته درسیلاب مذکور و نقشه‌های شاخص مخاطره، تخلیه کلی شهر امری ضروری بود.
وی در ادامه با اشاره به برگزاری سومین کنفرانس ملی هیدرولوژی ایران اظهار کرد: این کنفرانس به همت دانشگاه تبریز و انجمن هیدرولوژی ایران بیست ششم الی بیست و هشتم شهریور ماه سال جاری با هدف هم‌اندیشی، تبادل اطلاعات و تجارب علمی و اجرایی بین اساتید، متخصصان و دانشجویان در تمامی زمینه‌های مهندسی هیدرولوژی در دانشگاه تبریز برگزار می‌شود.
حسن‌زاده تاکید کرد: تغییر اقلیم، سیلاب و خشکسالی‌ها از محور‌های اصلی و مهم این کنفرانس هستند که کشور ما نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی‌اش به شدت از آن متاثر است.
وی با تاکید بر ضرورت هدفمند بودن پژوهش‌های دانشگاهی و تناسب آن‌ها با نیاز‌های کشور، خاطرنشان کرد: برقراری ارتباط قوی‌تر و ملموس‌تر دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی با دستگاه‌ها و مراکز اجرایی با هدف کاهش فاصله علم و اجرا، بطور جدی باید در انجام پژوهش‌ها مورد توجه قرار گیرد.
