آداب عزاداری حسینی در استان گلستان/از «طوق بندان» تا «مشعل‌گیر» در گرگان

9:40 - 20 شهريور 1398
کد خبر: ۵۴۸۴۹۷
نویسنده کتاب «ضرب‌المثل‌ها، کنایات و باور‌های مردم گرگان» گفت: «طوق» چوبی به ارتفاع ۳ متر است که بر روی یک سه‌پایه قرار دارد بر سر این چوب سه متری چند چوب افقی که هرکدام ۴ تا ۵ متر طول دارد نصب‌شده است که در مجموع به آن استخوان‌بندی طوق گفته می‌شود.

اسدالله معطوفی نویسنده کتاب «ضرب‌المثل‌ها، کنایات و باور‌های مردم گرگان» در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگی پیرامون آداب و رسوم عزاداری در ماه محرم گفت: در هر استان، شهر و منطقه‌ای در ماه محرم آیین‌ها، مراسم و رسوماتی وجود دارد که مختص همان منطقه است، این آیین‌ها ریشه در باور‌ها و اعتقادات مردم دارد که بسیار ارزشمند است.

وی در همین راستا ادامه داد: در استان گلستان «شهر گرگان و یا استرآباد قدیم» همانند بسیاری از نقاط کشور مراسم و آیین‌هایی برگزار می‌شود، البته همگی بسیار قدیمی هستند و برخی نیز درگذشته برگزار می‌شدند و اکنون دیگر این آداب را برگزار نمی‌کنند.

آداب عزاداری حسینی در استان گلستان/

***آیین «دست چوبی یا چوب به چوب»

معطوفی به آیین «دست چوبی یا چوب به چوب» به‌ عنوان یکی از آیینی که به تاریخ پیوسته و دیگر انجام نمی‌شود اشاره و اظهار کرد: آیین «دست چوبی یا چوب به چوب» چیزی شبیه به زنجیرزنی است، برگزاری این آیین بدین ترتیب است که هر فردی یک چوب به دست می‌گیرد و هم‌زمان با نوحه چوب را تکان می‌دهد بر سر این چوب یک فلز شش‌ضلعی نصب‌شده است.

وی افزود: در آیین «دست چوبی» عزاداران این چوب را بالا می‌برند و گاهی چوبشان را به چوب نفری که در کنارشان ایستاده می‌کوبیدند.

معطوفی مکان برگزاری آیین «دست چوبی یا چوب به چوب» را در میدانگاه‌ها دانست و ابراز کرد: آیین «دست چوبی» عموماً در میدانگاه‌ها و محلات استرآباد مرسوم بوده است. این آیین تا دهه ۴۰ به‌صورت پراکنده دراستان گلستان شهر گرگان استرآبادی در قدیم برگزار می‌شد.

آداب عزاداری حسینی در استان گلستان/

***آیین مشعل گیر

وی آیین «مشعل گیر» را نمادی از خشم عزاداران «امام حسین(ع)» دانست و بیان کرد: آیین دیگری وجود دارد به نام «مشعل گیر»، مشعل تکه چوبی است که پارچه‌ای بر سر آن پیچیده شده و این پارچه آغشته به نفت و به هنگام آتش گرفتن به آرامی می‌سوزد، در دسته‌های عزاداری این مشعل‌ها روشن می‌شود که عموما نشان از آتش خشم شیفتگان «امام حسین (ع)» نسبت به لشکر یزید است.

***آیین «چک چکی»

این نویسنده پیرامون یکی دیگر از سنت‌های استان گلستان با عنوان آیین «چک چکی» اظهار کرد: آیین «چک چکی» در استرآباد از سالهای دور رواج داشته است، در این آیین عزاداران دو گوی چوبی مدون به دست‌ها می‌گرفتند، در هر دست یک گوی که به هرکدام از گوی‌ها یک‌ تکه چرم متصل بود، این چرم‌ها همچون انگشتری به یک انگشت متصل می‌شود تا بتوانند گوی‌ها را در کف دست‌ محکم نگاه‌دارند، عزاداران حسینی در هنگام عزاداری این دو گوی را به هم می‌کوبیدند و به خواندن سوگنامه می‌پرداختند. نواختن در دسته‌های عزاداری به این ترتیب بوده که یک نفر زنجیر یک نفر سینه و یک نفر گوی‌ها را بر هم می‌زد که بدین ترتیب دسته عزاداری دارای یک نوا عزاداری مدون بود.

«چهل‌منبر» برای حاجت‌روایی / برخی آیین‌ها در حال نابودی هستند


برچسب ها: استان گلستان

ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *