مختومه شدن ۲۰ هزار پرونده در بازه زمانی ۶ ماهه در دادگاه‌های تجدیدنظر استان تهران

- دادگاه‌های تجدید نظر استان تهران همانند سایر استان‌ها مرجع تجدید نظر نسبت به تمامی آراء صادره در سطح استان است و جز درصد کمی از آراء که در شعب دادگاه‌های کیفری یک یا دادگاه انقلاب صادر می‌شود مابقی برای رسیدگی مجدد به دادگاه‌های تجدیدنظر استان واصل و به شعب ارجاع داده می‌شود.

در بازه زمانی ۶ ماه حدود ۲۰ هزار پرونده مانده از سال‌های قبل در دادگاه‌های تجدید نظر استان تهران مختومه شده است که نشان از عملکرد مثبت این مجموعه قضایی دارد.

عباس ذاقلی متولد سال ۱۳۴۹ اهل اصفهان ودانش آموخته مدرک دکترای حقوق جزا و جرم شناسی و استاد دانشگاه است که ۲۵ سال خدمت قضایی در کارنامه کاری اش به چشم می‌خورد، از مهرماه سال گذشته به عنوان سرپرست دادگاه‌های تجدید نظر استان تهران در رسیدگی به پرونده‌های قضایی مشغول به خدمت است.

گفت وگوی مشرح میزان با عباس ذاقلی سرپرست دادگاه‌های تجدید نظر استان تهران را به شرح زیر می‌خوانیم:

در ابتدا خودتان را معرفی کنید؟

 عباس ذاقلی، متولد ۱۳۴۹ اهل اصفهان و دارای مدرک دکترای حقوق جزا و جرم شناسی هستم، کار را از سال ۱۳۷۴ از بخش‌های تابعه استان اصفهان آغاز کردم. سه سال به عنوان قاضی تحقیق و دادرس در دادگستری کرج و سپس به تهران منتقل شدم. سمت‌های قضایی را یکی پس از دیگری در تهران به پشت سر گذاشتم و وارد کادر مدیریت قضایی شدم و به عنوان معاون مجتمع و سرپرست مجتمع قضایی، معاون دادستان تهران، سرپرست دادسرای اقتصادی، سرپرست دادسرای کارکنان دولت و سرپرست مجتمع قضایی امور اقتصادی به مدت هفت سال و معاونت دادگستری استان تهران مشغول به خدمت بودم و سپس به دادگاه تجدید نظر منتقل و مدتی در سمت جانشین و از سال گذشته نیز سرپرست دادگاه‌های تجدید نظر استان تهران را به عهده دارم.

در خصوص ماهیت دادگاه‌های تجدید نظر صحبت کنید؟

دادگاه‌های تجدید نظر استان تهران از ابر واحد‌های قضایی ایران از حیث تعداد پرسنل قضایی و اداری و همچنین تعداد پرونده‌های وارده و مختومه شده است.

 

دادگاه‌های تجدید نظر استان تهران همانند سایر استان‌ها مرجع تجدید نظر نسبت به تمامی آرای صادره در سطح استان است و جز درصد کمی که در شعب دادگاه‌های کیفری یک یا دادگاه انقلاب صادر می‌شود مابقی برای رسیدگی مجدد به دادگاه‌های تجدیدنظر استان واصل و به شعب ارجاع داده می‌شود. این دادگاه ۷۸ شعبه با ۱۶۰ قاضی و ۳۰۰ پرسنل اداری را شامل می‌شود که مشغول رسیدگی به پرونده‌های واصله هستند.

در ماه چه تعداد پرونده در دادگاه های تجدید نظر رسیدگی می شود؟

به طور متوسط در هرماه حدود ۱۷ تا ۱۸ هزار پرونده قضایی ارجاع و برحسب تخصص حقوقی، کیفری و خانواده بین شعب تقسیم و برخی هم به شعب تخصصی ارجاع می‌شود؛ ماهانه حدود ۲۰ هزار پرونده مختومه می‌شود که در بازه زمانی ۶ ماهه، حدود ۲۰ هزار پرونده مانده از سال‌های قبل مختومه شده که یک پیشرفت بسیار خوب در این مدت بوده است.

دادگاه‌های تجدید نظر بصورت غیرحضوری به پرونده‌ها رسیدگی می‌کنند و اصل براین است که پرونده‌ها در غیاب ارباب رجوع و اصحاب پرونده رسیدگی شود، اما استثنا هم در برخی از پرونده‌ها برحسب تشخیص قضات وجود دارد؛ ممکن است برحسب نظر قاضی با حضور اصحاب پرونده و ارائه توضیحات زوایای پرونده آشکارتر شود.

در پرونده‌های حقوقی از قانون آیین دادرسی مدنی و در پرونده‌های کیفری از قانون آیین دادرسی کیفری استفاده میکنیم، قانونگذار ترتیباتی درباره نحوه رسیدگی به پرونده‌های دادگاه‌های تجدید نظر پیش بینی کرده است؛ تقریبا این ادعا را میکنیم که دادگاه تجدید نظر مثل دادگاه بدوی پرونده را از ابتدا تا انتها بررسی ماهیتی می‌کند و ممکن است رایی که در مرحله بدوی صادر شده است را نقض و رای جدید صادر کند یا اینکه رای پرونده را تایید کند و یا با اصلاحاتی رای دادگاه بدوی را تایید و برای اجرا به دادگاه بدوی ارسال کند.

بیشترین پرونده‌هایی که در دادگاه تجدید نظر مورد رسیدگی قرار می‌گیرند؟

از حیث فراوانی همه نوع پرونده‌ای مورد رسیدگی قرار می‌گیرد؛ در پرونده‌های حقوقی انواع و اقسام پرونده‌هایی که به طور معمول در دادگاه بدوی مورد رسیدگی قرار میگیرد و به دادگاه تجدید نظر ارسال می‌شود، پرونده‌های کیفری و همچنین پرونده‌های خانواده را نیز در بر می‌گیرد، اما برخی از پرونده‌ها از فراوانی بیشتری برخوردارند مثلا درپرونده‌های دادگاه خانواده پرونده‌های اعسار بیشترین فراوانی را دارند.

در دادگاه‌های کیفری بیشتر پرونده‌ها ناشی از مشکلات اجتماعی است و در حقیقت دادگاه‌ها مرجع و محلی برای سرریز شدن مشکلات اجتماعی هستند؛ نوع پرونده‌هایی که باآن‌ها سرو کارداریم به خوبی حکایت از آن دارد که معضلات اجتماعی خرد بیشتر موجب تشکیل پرونده می‌شود.

در خصوص سیر بررسی پرونده‌ها در دادگاه های تجدید نظر، توضیح دهید؟

دادگاه تجدید نظر از حیث شکل رسیدگی بر حسب الزام قانونی بایستی پرونده‌ها را به ترتیب وصول و نوبت مورد رسیدگی قرار دهند، وقتی پرونده‌ای به شعبه‌ای ارجاع می‌شود در آخرین ردیف بایگانی قرار میگیرد و قضات دادگاه تجدید نظر مکلف هستند پرونده‌ها را به ترتیبی که واصل و ثبت شعبه شده اند، مورد رسیدگی قرار دهند.

در دادگاه تجدید نظر نحوه رسیدگی ماهیتی است به این معنی که پرونده از ابتدا تا انتها از حیث ماهیت و شکل مورد رسیدگی قرار میگیرد و ممیزی می‌شود و اگر نواقصی وجود داشته باشد نقص یا توسط همکاران قضایی دادگاه تجدید نظر برطرف می‌شود و یا اینکه پرونده را به دادگاه صادر کننده رای ارسال می‌کنند و برحسب دستورات دادگاه تجدید نظر، پرونده را بررسی و نقص آن را رفع می‌کنند تا پرونده معد تصمیم گیری همکاران قضایی در دادگاه تجدید نظر باشد.

دادگاه‌های تجدید نظر به عنوان دادگاه عالی هر استان به عنوان ناظر برطرف کننده اشکالات و ایراداتی است که ممکن است در دادگاه‌های بدوی وجود داشته باشد و کارکرد دادگاه تجدید نظر علاوه بر احقاق حق به نوعی کارکرد آموزشی هم تلقی می‌شود به گونه‌ای که دادگاه تجدید نظر محل تجمع همکاران قضایی با سابقه است و وقتی پرونده‌ای مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و و رایی صادر می‌شود این می‌تواند کارکرد آموزشی برای قضات جوان و کم تجربه‌تر که در دادگاه بدوی حضور دارند، باشد و علاوه براحقاق حق، کارکرد آموزشی بسزایی دارد و در رویه قضایی در سطح دادگاه‌های بدوی بسیار تاثیرگذار است.

توصیه شما به مراجعینی که به دادگاه مراجعه می‌کنند؟

با توجه به اینکه رسیدگی‌های دادگاه‌های تجدید نظر غیرحضوری است و لزومی ندارد اطراف پرونده برای پیگیری و نحوه رسیدگی مراجعه داشته باشند، متاسفانه به محض اینکه پرونده‌ها در دادگاه تجدید نظر ثبت و اطلاع رسانی از طریق پیامک به اصحاب پرونده انجام می‌شود و آن‌ها فکر می‌کنند که باید موضوع را پیگیری کنند و یکی ازمشکلات، مراجعات مکرر و بی حاصل اطراف پرونده به دادگاه تجدید نظر است لذا توصیه ما به کسانی که به دادگاه مراجعه می‌کنند این است که به هیچ وجه به دادگاه‌های تجدید نظر مراجعه نکنند مگر اینکه به آن‌ها اطلاعی داده شود که حضورشان در دادگاه لازم است. 

 

نکته دیگری که وجود دارد این است که بعضا مراجعاتی داریم و تقاضا دارند شعبه مرجوع علیه را عوض کنیم که تعداد آن‌ها هم کم نیست به طور مثال پرونده‌ای ارجاع به شعبه یک شده است ارباب رجوع و اصحاب پرونده درخواست دارند که پرونده را به شعبه دیگری ارجاع دهیم که قانونا امکان تغییر شعبه را نداریم و اگر این اتفاق افتد تخلف انتظامی هم برای بنده به عنوان سرپرست دادگاه تجدید نظر و هم دیگر همکاران است.

اصحاب پرونده اجازه بدهند پرونده‌ها را در فضایی آرام رسیدگی و رای عادلانه‌ای را در پرونده هایشان صادر کنیم.

چرا شغل قضاوت را انتخاب کردید؟

از همان ابتدا که دانش آموز دوره دبیرستان بودم رشته حقوق را خیلی دوست داشتم، رشته علوم انسانی را برای رسیدن به اهدافم انتخاب کردم و با رتبه خوبی وارد دانشگاه تهران شدم و برغم اینکه وکالت و سردفتری قبول شدم، اما وارد دستگاه قضایی شدم؛ عاشق کار قضاوت هستم و آن را دوست دارم و خوشحالم که رشته حقوق را انتخاب کردم.

زندگی همراه با قضات چگونه است؟

قضات به دلیل محدودیت‌هایی که دارند زندگی شان خیلی سخت است بالتبع کارمان نیز سخت است و هیچ وقت تمایلی ندارم که فرزندم وارد کار قضایی شود.

آخرین کتابی که مطالعه کردید؟

با کتاب بیگانه نیستم و کتب حقوقی مورد نیازم را مطالعه میکنم.