شگفت انگیزترین تصاویر از کهکشان

- فارس نوشت:به قول حافظ لسان‌الغیب: در محفلی که خورشید اندر شمار ذرّه‌ست، خود را بزرگ دیدن شرط ادب نباشد. هر روز درگیر مسائلی می‌شویم و برای کوچک‌ترین تا بزرگ‌ترین امور مادی برآشفته می‌شویم. گاه یک پله ترقی می‌کنیم و خود را سرور دیگران احساس می‌کنیم و به ناچیز داشته‌ای مغرور می‌شویم. در این هیاهو، اگر به صورت اتفاقی با عکس‌هایی از کیهان و کهکشان‌هایش که تنها گوشه‌ای نمایان از جلوه آفریدگار است، مواجه شویم، بادمان می‌خوابد و سر جایمان می‌نشینیم و با خود می‌گوئیم چه جای غرور است که کل کره خاکی در مقایسه مادی‌اش نزد سیاره‌ها و ستارگان غول‌آسا و کهکشان هاهمچون ذره‌ای گرد و خاک بیش نیست و همین ما را به آیه شریفه قرآن رهنمون می‌شود که چگونه جهان از هست نیست شد که در تفسیر المیزان اشاره‌ای منطبق بر نظریه «بیگ بنگ» یا همان «انفجار بزرگ» یا «مهبانگ» دارد که هستی به تدریج گسترده شد و این گستردگی لایتناهی همچنان ادامه دارد. «أَوَلَمْ یَرَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ کَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا»؛ یعنی آسمان‌ها و زمین به هم پیوسته بودند و ما آن‌ها را از هم شکافتیم...

تصاویر کهکشان راه شیری، سحابی کالیفرنیا و کهکشان آندرومدا از جمله عکس‌های برنده «جایزه عکاسی نجوم سال۲۰۲۰» هستند. نمایشگاهی از تصاویر برنده از ۲۳ اکتبر در موزه ملی دریایی در گرینویچ، جنوب شرقی لندن برای عموم به نمایش گذاشته خواهند شد.

حالا در ادامه نگاهی می‌اندازیم به ۲۴ عکس برتر و برنده «عکاسی کهکشانی جهان» در سال ۲۰۲۰:

تصویر اصلی: برنده کلی مسابقه

«آندرومدا از قسمت طول بازوی کهکشان»

اثر «نیکولاس لفادو»

عکس: «نیکولاس لفاودو» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

برنده بخش «شفق قطبی»

«بانوی سبزپوش»

اثر «نیکولاس روملت» (آلمان)

عکاس داستان‌های زیادی در مورد «بانوی سبز پوش» شنیده بود. اگرچه او بار‌ها شانس عکاسی از نور‌های شمال را داشته، اما قبلاً هرگز «بانوی سبزپوش» را ندیده بود. او در سفری به نروژ به طور غیر منتظره‌ای «بانوی سبزپوش» با لباس سبز جادویی خود پیش چشمش ظاهر می‌شود، و تمام آسمان را با رنگ‌های سبز، آبی و صورتی جلوه گر می‌سازد.۲- برنده بخش شفق قطبی: «بانوی سبز» اثر «نیکولاس رومِلت» (آلمان)

عکس: نیکولاس روملت / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

نایب قهرمان بخش شفق قطبی

«تک درختی زیر شفق قطبی اسکاندیناوی»

اثر «تام آرچر» (انگلستان)

عکاس تصمیم گرفت در یک شب بسیار سرد با دمای منفی -۳۵ درجه سانتیگراد در «لاپلند» فنلاند اطراف هتل جایی مناسب برای عکاسی از آسمان پیدا کند. هنگامی که این درخت را پیدا کرد، تصمیم گرفت صبر کند تا شرایط مه آلود تغییر کند و وقتی آسمان صاف شد و شفق قطبی در جای عالی بیرون آمد، اینچنین شانسی برایش قابل باور نبود. آرچر حدود یک ساعت به عکاسی از آن صحنه پرداخت تا اینکه دوربینش به دلیل شرایط سخت سرمای شدید قفل شد و از کار افتاد.

عکس: تام آرچر / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

برنده جایزه «سِرّ پاتریک مور» برای بهترین عکاس نوظهور

«امواج»

اثر «بنس توث» (مجارستان)

این تصویر منطقه مرکزی سحابی کالیفرنیا را نشان می‌دهد. این عکس انرژی غیر قابل کنترل و گسترده طبیعت را به شکلی شبیه امواج عظیم طوفان در اقیانوس ثبت کرده است. از کانال‌های RGB برای ایجاد رنگ‌های ستارگان استفاده شده و تمام سحابی‌ها از کانال‌های هیدروژن آلفا و SII (تبدیل نور به طیف‌های مادون قرمز قابل رویت) ترکیب شده اند. تعیین رنگ کانال‌های باریک (narrowband channels) (مربوط به طول موج) به نوعی برای ایجاد تصویری نزدیک به رنگ واقعی انجام شده، اما با حفظ جزئیات دقیق و عمق ارائه شده توسط فیلتر‌های باند باریک صورت گرفته است.

عکس: «بنس توث» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

پ. ن: (کانال‌های RGB مخفف سه رنگ Red (قرمز)، Green (سبز)، Blue (آبی) است که برای کار‌هایی که قرار است در مانیتور و یا تلویزیون به نمایش درآیند از آن استفاده می‌شود.)

برنده بخش «خورشید»

«خورشید مایع»

اثر «الکساندرا هارت» (انگلستان)

خورشیدی حداقل ممکن است به عنوان یک خورشید ساکت و آرام دیده شود و در نور سفید کسل کننده به نظر برسد، اما اگر به ساختار آن از نزدیک و در مقیاس کوچک دقت کنید، سطح خورشید زنده و پویا و در حرکت و خروش است. لایه سطحی خورشید حدود ۱۰۰ کیلومتر ضخامت دارد و حرکت دائمی همیشه جوشان این سلول‌های همرفت در گردش است و حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. اندازه آن‌ها حدود ۱۰۰۰ کیلومتر است و یک ساختار زیبا «سنگ فرش مانند» ایجاد می‌کنند.

عکس: «الکساندرا هارت» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

نایب قهرمان بخش «خورشید»

«۱۴۵ ثانیه تاریکی»

اثر «فیلیپ اوگورزلسکی» (لهستان)

این تصویر در هنگام خورشید گرفتگی در تاریخ ۲ جولای ۲۰۱۹ گرفته شده است. عکاس ۸۰۰۰ مایل (۱۳۰۰۰ کیلومتر) از لهستان به شیلی سفر کرد تا خورشید گرفتگی کامل را ببیند. برنامه او ایجاد مینیمالیستی‌ترین تصویر از این واقعه نفسگیر و ثبت لحظه کوتاه انجماد طبیعت بود. پرندگان به لانه‌های خود پرواز می‌کنند و دما طی ۱۴۵ ثانیه تاریکی، کاهش می‌یابد.

عکس: «فیلیپ اوگورزلسکی» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

برنده بخش «ماه»

«منطقه دهانه تایکو با رنگ ها»

اثر «آلن پائیلو» (فرانسه)

دهانه «تایکو» (Tycho) یکی از مشهورترین دهانه‌های برخوردی ماه است. این ضربه عظیم باعث ایجاد زخم‌هایی چشمگیر در سطح ماه شده است. با رنگ‌های خاک، «تایکو» چشمگیرتر است. این تصویر ترکیبی از یک مرحله با دوربین سیاه و سفید، برای گرفتن جزئیات و وضوح، و یک مرحله با دوربین رنگی، برای نشان دادن رنگ خاک است. این رنگ‌ها عمدتا از اکسید‌های فلزی موجود در گلوله‌های کوچک شیشه به وجود می‌آیند. رنگ آبی غلظت اکسید تیتانیوم بالا و قرمز غلظت اکسید آهن بالا را نشان می‌دهد.

عکس: «آلن پائیلو» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

نایب قهرمان بخش «ماه»

«ماه گرفتگی جزئی با ابرها»

اثر «اتان رابرتز» (انگلستان)

در طی ماه گرفتگی جزئی سال ۲۰۱۹، عکاس موفق شد این تصویر خارق العاده از ماه را در حالی که ابر کوچکی از مقابل آن عبور می‌کند، ثبت کند. می‌توانید سایه زمین را در سمت راست بالا و رنگ نارنجی چشمگیر آن را که ناشی از عبور نور خورشید از جو است مشاهده کنید. این یک تصویر با دامنه دینامیکی بالا است، به این معنی که منطقه تاریک و سایه دار و همچنین قسمت‌های بسیار روشن ماه به درستی نوردهی می‌شوند.

عکس: «اتان رابرتز» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

برنده کلی و برنده بخش «کهکشان ها»

«آندرومدا از قسمت طول بازوی کهکشان»

اثر «نیکولاس لفادو» (فرانسه)

آیا تا به حال خواب لمس یک کهکشان را دیده اید؟ این نسخه از آندرومدا در امتداد ابر‌های ستارگان کهکشان به نظر می‌رسد. متأسفانه، این فقط یک توهم است، زیرا کهکشان آندرومدا ۲ میلیون سال نوری با ما فاصله دارد. برای به دست آوردن جلوه تغییر شیب، عکاس ۳D (سه بُعدی) بخشی را چاپ کرد تا دوربین را در یک زاویه در کانون تلسکوپ نگه دارد. تاری ایجاد شده توسط «defocus» (ضد فوکوس و منحرف کردن پرتوها) در لبه‌های سنسور، این توهم نزدیکی به آندرومدا را ایجاد می‌کند.

عکس: «نیکولاس لفادو» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

پ. ن. فاصله ۲ میلیون سال نوری با کهکشان آندرومدا یعنی اگر حتی بتوانیم با سرعت نور یعنی ۳۰۰ هزار کیلومتر بر ثانیه حرکت کنیم ۲ میلیون سال طول می‌کشد که به این کهکشان که تازه نزدیکترین کهکشان به کهکشان ما (راه شیری) است، برسیم. یعنی اگر ما الان در آسمان شب به این کهکشان بنگریم در واقع داریم آندرومدای ۲ میلیون سال پیش را نگاه می‌کنیم که تازه نورش به ما در زمین رسیده است و اگر برعکس کسی از آندرومدا با تلسکوپی قوی کره زمین را تماشا کند به جای دیدن ما دایناسور‌ها را بر روی زمین مشاهده می‌کند!

نایب قهرمان بخش «کهکشان»

«کهکشان NGC ۳۶۲۸ با دُمی به طول ۳۰۰ هزار سال نوری»

اثر «مارک هانسون» (آمریکا)

کهکشان «NGC ۳۶۲۸» با خط گرد و غبار مشخص و خاصش، یک هدف کهکشانی محبوب برای عکاسان نجوم و رصد کنندگان محسوب می‌شود. مطالعات ستاره شناسان حرفه‌ای نشان داده است که تکامل برخی از کهکشان‌ها محصول مجموعه‌ای از ادغام‌های جزئی با کهکشان‌های کوتوله کوچکتر است. این تصویر یک اقدام افتخارآمیز از پنج سال قرار گرفتن در معرض سه تلسکوپ است، هرچند بیشترین میزان تماس با آن در سال ۲۰۱۹ بوده است. هدف از خلق این تصویر موزاییکی (تشکیل شده از چند قطعه) نشان دادن دُم کششی این کهکشان با طول ۳۰۰۰۰۰ سال نوری است.

عکس: «مارک هانسون» / عکاس سال نجوم ۲۰۲۰

برنده بخش «کهکشانی‌های بسیار ستودنی»

«حمله به ابر بزرگ ماژلانی»

اثر «خوان کارلوس مونوز ماتئوس» (اسپانیا)

این تصویر علی رغم آنچه ممکن است عنوان کند، هیچ ارتباطی با جنگ فضایی ندارد. این چهار لیزر یکی از تلسکوپ‌های رصدخانه «پارانال» را نشان می‌دهد که به سمت یک خوشه کروی در ابر بزرگ ماژلانی نشانه رفته است. لیزر‌ها اتم‌های سدیم واقع در لایه‌ای در حدود ۸۰-۹۰ کیلومتر بالاتر از سطح زمین را تحریک می‌کنند. این باعث ایجاد چهار ستاره مصنوعی در انتهای پرتو‌های لیزر می‌شود.

عکس: «خوان کارلوس مونوز ماتئوس» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

برنده بخش «مردم و فضا»

«زندان فناوری»

اثر «رافائل اشمال» (مجارستان)

ستاره‌ای که در مرکز تصویر قرار دارد، ستاره دوتایی «Albireo» (آلبیرئو) است که توسط مسیر‌های ماهواره‌های متحرک احاطه شده است. تا زمان رسیدن به مسابقات سال آینده، تعداد ماهواره‌ها چقدر خواهد شد؟ هزاران نقطه متحرک در آسمان وجود دارد. به منظور ایجاد عکس‌های نجومی، عکاسان باید با دقت برنامه ریزی کنند که تلسکوپ را در کجا قرار دهند و این در آینده با ماهواره‌های بیشتر، دشوارتر خواهد شد.

عکس: «رافائل اشمال» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

نایب قهرمان بخش «مردم و فضا»

«مشاهده قلب کهکشان»

اثر «تیان لی» (چین)

این تصویر، عکاس را در حال صعود از رادیو تلسکوپ خورشیدی «مینگانتو» نشان می‌دهد. ابتدا عکاس دوربین خود را آزمایش و حرکت داد تا سحابی‌های M۸ و M۲۰ درست در کنار تلسکوپ ظاهر شوند. پس از گرفتن تصویر پیش زمینه، او اندکی دوربین خود را حرکت داد، اما همچنان با همان زاویه و جهت رو به آسمان و پس زمینه را با تلسکوپ در حالت «equatorial mount» ثبت کرد.

عکس: «تیان لی» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

پ. ن: تلسکوپ در حالت «equatorial mount» به حالتی از قرار گرفتن تلسکوپ گفته می‌شود که با یک محور به قطب آسمانی تراز می‌شود و اجازه می‌دهد حرکت اجرام آسمانی به دنبال حرکت همزمان با این محور باشد.

برنده بخش «مردم و فضا»

«بسیار ستودنی: جستجوگران بخار‌های آسمان نیلگون»

اثر «یانگ سوتی» (چین)

در بالای فلات قطب شمال نروژ، عکاس با آسمانی ناشناخته روبرو شد. بیگانگان بودند؟ ماوراالطبیعه بود؟ او در آن شب یک سری عکس گرفت و تا روز بعد نمی‌دانست که این رنگ‌ها در اثر آزمایش موشکی در منطقه شفق از مرکز فضایی «آندویا» (Andøya) ایجاد شده اند که ردیاب‌های گاز را برای بررسی باد در جو فوقانی زمین پخش می‌کند.

عکس: «یانگ سوتی» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

برنده بخش «سیارات، دنباله دار‌ها و سیارک ها»

«فضای بین ما»

اثر «لوکاس سویکا» (لهستان)

این تصویر همترازی و انطباق نزدیک ماه و مشتری را نشان می‌دهد که در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۹ اتفاق افتاده است. در تصویر با وضوح کامل، سه قمر مشتری نیز قابل مشاهده هستند. این پروژه کوچک یک چالش بزرگ است که شامل شانس و شرایط خوب زیادی است. برای عکسبرداری از این پدیده در چنین مقیاس بزرگی دستیابی به داده‌ها کاملاً طاقت فرسا بود، زیرا مشتری و ماه با سرعت زیادی از آسمان عبور می‌کردند. این رخداد فقط در ارتفاع ۹ درجه بالای خط افق روی داده است.

عکس: «لوکاس سویکا» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

نایب قهرمان بخش «سیارات، دنباله دار‌ها و سیارک ها»

«بسیار دوردست»

اثر «مارتین لوئیس» (انگلستان)

در ۳ دسامبر ۲۰۱۹، ابر در حوالی اواسط شب پاک شد تا آسمان صاف یکدست بالای خانه عکاس را نشان دهد. او تلسکوپ خود را به سمت اورانوس چرخاند و شروع به جمع آوری فریم‌های ویدئویی با استفاده از یک فیلتر مادون قرمز کرد تا جزئیات ابر را در این سیاره نشان دهد. برای شیئی به کم نوری اورانوس، این بدان معنی است که فریم‌های تکی، شلوغ هستند. در آن شب منطقه قطبی به راحتی دیده می‌شود. موقعیتی استثنایی و شاهدی برای آسمان‌های غیرمعمول صاف این منطقه.

عکس: «مارتین لوئیس» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

برنده بخش «Skyscapes»

«رنگ آمیزی آسمان»

اثر «توماس کاست» (آلمان)

عکاس در لاپلند فنلاند در جستجوی آسمانی صاف بود تا زیبایی یک شب قطبی را به تصویر بکشد و با دیدن آنچه در پشت ابر‌ها انتظار او را می‌کشید، غافلگیر شد. ابر‌های استراتوسفری قطبی چیزی است که «توماس کاست» سال‌ها در جستجوی آن بوده و تا آن روز فقط در عکس‌ها دیده بود. او دوربین خود را به رودخانه یخ زده منتقل کرد تا دید خوبی داشته باشد و شروع به عکس گرفتن کرد. ابر‌ها به آرامی شکل و رنگ خود را تغییر داده و تصویری نقاشانه ایجاد می‌کنند.

عکس: «توماس کاست» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

نایب قهرمان بخش «Skyscapes»

«جادوی بیابان»

اثر «استفان لیبرمن» (آلمان)

عکاس این تصویر را در حین سفر به اردن گرفته است. او سه روز در صحرا در «وادی رام» اقامت کرد. عکاس سعی کرد آسمان پرستاره شگفت انگیز بالای بیابان را به تصویر بکشد. او برای گرفتن عکس مورد نظر از دستگاه ردیاب ستاره استفاده کرد. لیبرمن این تپه قرمز را به عنوان پیش زمینه پیدا کرد و به کهکشان راه شیری در آسمان پیوند زد.

عکس: «استفان لیبرمن» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

برنده بخش «ستارگان و سحابی»

«جهنم کیهانی»

اثر «پیتر وارد» (استرالیا)

«NGC ۳۵۷۶» یک سحابی شناخته شده در آسمان‌های جنوبی است، اما در اینجا بدون هیچ ستاره‌ای نشان داده شده است. این نرم افزار فقط سحابی را نشان می‌دهد که به صورت یک پالت رنگی ساختگی ترسیم شده است. این صحنه ظاهری از یک گرداب آتش آسمانی به خود می‌گیرد. این تصویر برای انعکاس تصاویر رسانه‌ای گرفته شده در استرالیا در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ ترکیب و ساخته شده، جایی که آتش سوزی‌های گسترده باعث تخریب جنگل‌های بومی شده و بیش از ۱۲ میلیون هکتار زمین را به خاکستر بدل کرده است. این نشان می‌دهد که طبیعت می‌تواند در مقیاس وسیعی عمل کند و به عنوان یک هشدار جدی است که سیاره ما به مراقبت و رسیدگی نیاز دارد.

عکس: «پیتر وارد» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

نایب قهرمان بخش «ستارگان و سحابی ها»

«دلفین در حال پریدن از اقیانوس گاز»

اثر «کانر ماترن» (ایالات متحده آمریکا)

این هدف به طور رسمی با نام «Sh۲-۳۰۸» شناخته می‌شود، اما عکاس همیشه از این که «سحابی دلفین» نامیده شود لذت می‌برد. این حبابِ گازی است که هنگام ورود به مرحله ماقبل ابرنواختر توسط ستاره آبی روشن در مرکز تصویر منتشر می‌شود. ستاره سرخ، در سمت راست، احتمالاً می‌تواند روی شکل حباب نیز تأثیر بگذارد و ممکن است باعث تشکیل شکل نوک دلفین باشد. با این وجود که عمر ما کفاف زمان انفجار این حباب را نمی‌دهد، اما دیدن علائم هشدار دهنده ارزشمند است.

عکس: «کانر ماترن» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

برنده بخش «ستارگان و سحابی‌های بسیار ستودنی»

«خرطوم مه آلود فیل»

اثر «مین ژی» (ایالات متحده)

این عکس را از حیاط خلوت خانه ام در کاپل تگزاس، از «IC ۱۳۹۶» که به «خرطوم فیل» (Elephant’s Trunk) معروف است، در پالت هابل تصویربرداری کردم. در این تصویر، خرطوم فیل توسط ابر‌های منتشر شونده احاطه شده که در آن فضایی مه آلود حس می‌شود و یک منطقه اکسیژن مضاعف یونیزه آبی به عنوان پس زمینه تصویر نشان داده شده است. این عکس احساس بیرون آمدن خرطوم را از دور تداعی می‌کند.

عکس: «مین ژی» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

جایزه «آنی ماندر» برای نوآوری در تصویر

«رودخانه تاریک»

اثر «جولی اف هیل» (انگلستان)

«رودخانه تاریک» اثری خارق العاده در هنر مجسمه سازی است که با استفاده از یکی از بزرگترین تصاویری که تاکنون از مناطق مرکزی کهکشان «راه شیری» گرفته شده است، را ترسیم یا آینه کاری کرده است. این تصویر گیگاپیکسلی از کهکشان راه شیری، که حدود ۸۴ میلیون ستاره را نشان می‌دهد، در یک «فضای موثر» مجسمه‌ای بازسازی شده تا پیکره‌ای ملموس و فیزیکی همراه با تخیل را به بیننده ارائه دهد. این تصویر با استفاده از تلسکوپ نقشه برداری فضایی ویستا در رصدخانه «Paranal ESO» در شیلی بدست آمده و شامل تقریباً ۹ میلیارد پیکسل است.

عکس: «جولی اف هیل» / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

برنده بخش «رقابتی جوانان و نوجوانان»

«چهار سیاره و ماه»

اثر «آلیس فاکهانگ» ۱۱ ساله

عکاسی از هم ترازی سیاره‌ای نیاز به دقت بالا و صبر دارد، اما به شانس زیادی هم نیاز دارد. عصر همان روز، با وجود آماده سازی همه چیز به مدت یک هفته، عکاس با ابر‌هایی روبرو شد. این سحر و جادو پس از غروب خورشید آغاز شد، جایی که با نگاهی به نقشه آسمان غروب ماه، زهره، عطارد، ستاره آنتارس، مشتری و زحل بر فراز اقیانوس هند دیده می‌شد. همچنین به حضور «آلفا قنطورس» در سمت چپ تصویر و همچنین کهکشان بسیار بزرگ ما، «راه شیری» توجه داشته باشید.

عکس: «آلیس فاکهانگ» ۱۱ ساله / عکاس نجوم سال ۲۰۲۰

نایب قهرمان بخش «رقابتی جوان و نوجوانان»

«برآمدگی‌های جدا شده»

اثر «تئا هاچینسون» (انگلستان)، ۱۳ ساله

این خورشید است که در سپتامبر ۲۰۱۹ از لندن گرفته شده است. این ترکیبی از دو تصویر است: یکی برای برجستگی‌های خورشیدی و دیگری برای دیسک خورشیدی. تصویر دیسک خورشیدی معکوس شده، به رنگ کاذب تبدیل شده و با برجستگی در فتوشاپ به عنوان یک لایه تیره ترکیب شده است. این اولین باری بود که عکاس از این روش استفاده می‌کرد.