برای کاهش آسیب‌های زیست محیطی حاصل از پلاستیک چه باید کرد؟

حسن پسندیده، مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست کشور در گفت‌وگو با میزان گفت: اساسا پلاستیک‌ها در خدمت بشر هستند و برای رفع مشکلات بشر ساخته شده اند، اما الگو‌های غلط مصرف پلاستیک پس از بلاستفاده بودن پلاستیک‌ها است که محیط زیست را دچار آشفتگی می‌کند، در حال حاضر پلاستیک‌ها سهم بسزایی از کالا‌های مورد نیاز بشر را تامین می‌کند. در بخش صنعت، ساختمانی، ماشین آلات و خدمات عمومی که اساسا مردم از آن‌ها بهره گیری لازم را میبرند.

پسندیده تاکید کرد: زندگی مدرن علاوه بر رفاهی که برای انسان به همراه دارد گاه ضرر‌های جبران ناپذیری را نصیب او می‌کند. کیسه‌های پلاستیکی و ظروف یک بار مصرف نیز در این مورد مصداق دارند. زمانی که این کیسه‌ها و ظروف، جایگزین اسلاف پارچه‌ای و کاغذی خود شدند شاید کمتر کسی فکر می‌کرد در آینده‌ای نزدیک همین جایگزین ها، تبدیل به یکی از معضلات اصلی محیط زیست شوند.

وی ادامه داد: پلاستیک قاتل طبیعت است. هرچقدر رفاه زندگی بشر در سال‌های اخیر بیشتر شده پلاستیک نقش موثرتری در زندگی روزمره انسان‌ها ایفا کرده است، اما پیش بینی می‌شود که محیط زیست در آینده به سختی بتواند جان سالم از آلودگی‌های زباله‌های پلاستیکی به در ببرد.

مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بسیاری از زباله‌هایی که چهره طبیعت دور و اطرافمان را آلوده کرده‌اند، پلاستیک‌هایی هستند که برای حمل نیاز‌های روزانه‌ای که می‌خریم، از فروشندگان دریافت می‌کنیم و البته سرنوشت همه آن‌ها زباله شدن است؛ زباله‌هایی که شاید نشود به کل حذفشان کرد؛ اما می‌شود از حجمشان کاست.

پسندیده تاکید کرد: پلاستیک‌ها در طبیعت تجزیه نمی‌شوند بلکه به ذرات ریز تبدیل و در خاک وارد منابع خاکی و در آب وارد بافت ماهیان و دیگر جانداران و در نهایت وارد چرخه غذایی انسان می‌شود که در طولانی مدت، مشکلاتی را برای سلامت انسان‌ها به همراه خواهد داشت.

وی در رابطه با مصرف پلاستیک در ایران، گفت: ایران از جمله کشور‌هایی است که مصرف سرانه‌ی پلاستیک در آن بسیار بالا است. بر اساس تحقیقات انجام شده، تنها در ایران سالانه حجم بسیار بالایی پلاستیک مصرف می‌شود.

 

پسندیده بیان کرد: بیشتر این پلاستیک‌ها نیز از جنس بادوام هستند و صد‌ها سال طول می‌کشد تا به خودی خود تجزیه شوند. قیمت ارزان و استحکام کیسه‌های پلاستیکی برای حمل یا بسته بندی اجناس مختلف، علت اصلی میل انسان‌ها به استفاده از پلاستیک عنوان می‌شود. ناگفته نماند که همین کیسه‌های پلاستیکی به دلیل مصرف روزانه و عمومی شان، تقریبا یک بار مصرف هستند و به سرعت تبدیل به زباله‌هایی می‌شوند که گاه غیرقابل بازیافت بوده و مشکلات محیط زیستی فراوانی را به بار می‌آورند.

مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست برای مقابله با این معضل زیست محیطی اظهار کرد: برای مقابله با فاجعه‌ای که در حال تکوین است، شاید استفاده کمتر از کیسه‌های پلاستیکی شروع بدی نباشد و این مهم تنها زمانی رخ خواهد داد که تلاش کرده باشیم اتفاق روزمره و تکراری‌ای که هر روزه در دور و اطرافمان رخ می‌دهد را ببینیم؛ کیسه‌های پلاستیکی که به سرعت تبدیل به زباله می‌شوند تا با عمر طولانی شان به یادمان بیاورند که چندان هم ارزان نبوده و به هیچ وجه رایگان نیستند، بلکه بخشی از هزینه شان را در آینده خواهیم پرداخت!

پسندیده برای جلوگیری از بیشتر شدن یا مدیریت استفاده از مواد پلاستیکی بخصوص در مصارف خانگی چه اقداماتی صورت گرفته؟ گفت: این سوال قطعا می‌تواند پاسخ‌های بسیاری داشته باشد که در خلال آن‌ها وظایف مختلفی یادآوری خواهد شد؛ وظایفی که با نقش آفرینی مردم و نهاد‌های مختلف می‌بایست به انجام برسد تا مطلوبی برای زمین رقم بخورد که با زندگی همه ارتباط مستقیمی دارد.

وی همچنین ادامه داد: ضرورت کاهش و جایگزینی کیسه‌های پلاستیکی در مراکز عرضه محصولات -به ویژه در فروشگاه‌های زنجیره ای- جنبه قانونی یافت؛ حمایت از صنایعی شد که اقدام به تولید پاکت‌ها و ظروف یک بار مصرف قابل بازیافت می‌نمایند"، اما قطعا نقش اصلی را مردم به عهده دارند؛ همین من و شمایی که گاه می‌توانیم برای رفتن به خرید، به مانند سال‌های نه چندان دور از زنبیل و سبد استفاده کنیم، اما یادمان می‌رود که راحتی حمل پلاستیک ممکن است ناراحتی آینده نه چندان دور خود و فرزندانمان را به همراه داشته باشد.

مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این سوال که آیا اقداماتی در جهت پاکسازی و کاهش مصرف استفاده از پلاستیک، صورت گرفته است، گفت: تولید کیسه‌های زیست تجزیه پذیر و سازگار با محیط زیست، جایگزینی کیسه‌های پارچه‌ای برای خرید بجای کیسه‌های پلاستیکی، جداسازی کیسه‌های پلاستیکی از پسماند‌های‌تر و آلی خانگی، و تفکیک پسماند‌های خشک و‌تر برای بازیافت پلاستیک‌ها راه حل اساسی، ولی موقتی است.