چند نکته مهم پیرامون رویکرد کلامی «شهید مرتضی مطهری» و روز معلم

محمد فرضی‌پوریان در گفت‌وگو با ، پیرامون شخصیت شهید مرتضی مطهری گفت: شهید بزرگوار مرتضی مطهری از علمای طراز اول شیعه در دوران معاصر بود، وی فیلسوف، متکلم، فقیه و متفکری ژرف اندیش و عالی بود، با دقتی کم‌نظیر به موشکافی مسائل موجود در جامعه می‌پرداخت و با تحلیلی مثال زدنی به بررسی مباحث پرداخته و در پاسخ به معاندین دین، کم‌نظیر بود و در برخورد با شبهات دینی چنان پاسخی دقیق و علمی ارائه می‌کرد که کمتر کسی می‌توانست نسبت به پاسخ ایشان اشکال کند.

این نویسنده کتاب در همین راستا ابراز کرد: مقام معظم رهبری در مورد وی می‌فرمایند: «این مرد دارای استعداد فکری بسیار زیادی بود، یک مغز بزرگ بود، آنچه که در ایشان به عنوان جوهر اصلی قضیه وجود داشت، عبارت بود از همین قوّت استعداد فکری ایشان واقعاً شهید مطهری دارای ابعاد یک شخصیت زبدۀ برجسته بود که می‌توان ایشان را یکی از متفکرین و یکی از پرچم‌داران احیای تفکر اسلامی به شمار آورد. اگر تلاش آن شهید برای رفع نیاز‌های فکری اقشار مختلف و طرح موضوعات جدید مبتلابه جامعه نبود، اکنون جامعه اسلامی، وضع دیگری داشت.»

***آثار شهید مرتضی مطهری در حوزه علم کلام

وی به آثار شهید مرتضی مطهری در حوزه علم کلام پرداخت و افزود: شهید مرتضی مطهری در حوزه علم کلام آثار و اندیشه بلندی داشت، وی در مورد علم کلام اینطور بیان می‌کرد: «علم کلام یکی از علوم اسلامی است که درباره عقاید اسلامی یعنی آنچه از نظر اسلام باید به آن‌ها اعتقاد داشت، بحث می‌کند، درباره آن توضیح می‌دهد و برای اثبات آن عقاید با دلایل عقلی و نقلی (آیات و روایات) استدلال می‌کند، از آن‌ها دفاع می‌کند.» لذا می‌توان گفت علم کلام به اثبات عقاید اسلامی و دفاع عقلانی از آن‌ها می‌پردازد، با این تعریف اکثر آثار شهید مطهری را باید کلامی به حساب آورد، زیرا در آن‌ها یا به اثبات اعتقادات شیعه می‌پردازد یا به دفاع از اعتقادات و پاسخ به شبهات معاندین. وی با نوشتن کتاب جهان‌بینی توحیدی به تشریح اعتقادات توحیدی یک مسلمان و شیعه می‌پردازد. در کتاب وحی و نبوت به بحث نبوت و در کتاب حیات اخروی به بحث معاد می‌پردازد.

فرضی‌پوریان در همین راستا ادامه داد: استاد مطهری در کتب مختلفی به شبهات مختلف اشاره کرده است، وی با توجه به زیرکی و توجه به همه مباحث فکری مطرح در زمان خود، تقریبا تمام شبهات آن دوران را رصد می‌کرد و در پاسخ به آنان مقاله یا کتاب می‌نوشت.

وی به تلاش‌های شهید مرتضی مطهری اشاره و تاکید کرد: این شهید عزیز، تمام همت خود را برای مبارزه با مارکسیسم و نقد اندیشه‌های مارکس و پیروان او صرف کرد، او با سخنرانی‌های عالی و بی‌نظیر و قلم توانمند خود، یک تنه توانست مارکسیسم را در ایران شکست دهد و جلوی رشد آن در ایران اسلامی را بگیرد، لذا کتاب علل گرایش به مادی گری را می‌نویسد و در این کتاب چنان مبانی و ریشه‌های فکری آنان را به نقد و چالش می‌کشد که آن‌ها را مجبور به ترور فیزیکی این عالم گرانقدر می‌شوند.

وی اهداف شهید مرتضی مطهری را مطرح و بیان کرد: شهید مطهری به خوبی هدف از مطالعه و درس خواندن و تلاش علمی و اهمیت مباحث مربوط به حفظ دین را درک کرده بود؛ تا آنجا که حتی هدف از خواندن فلسفه و علوم عقلی را حفظ دین و دیانت می‌دانست و با این‌که در فلسفه اسلامی و حکمت متعالیه مجتهد و صاحب نظر بود، اما جز چند کتاب فلسفی که بیشتر حاصل تدریس ویبوده، کتاب خاص فلسفی محض ندارد و تمام علم و تلاش علمی خود را در راه دفاع از شریعت و پاسخ به شبهات دین صرف کرد.

***اندیشه‌های شهید مرتضی مطهری

فرضی‌پوریان باردیگر اندیشه‌های شهید مرتضی مطهری را مورد بررسی قرار داد و تصریح کرد: استاد مرتضی مطهری حتی به کلام جدید و فلسفه غرب نیز توجه داشت و از این مساله غافل نبود و تقریبا هرکتابی که از فلاسفه غربی ترجمه و در ایران منتشر میشد، توسط ایشان مورد نقد و بررسی قرار می‌گرفت و اگر مشکلی داشت به زیبایی به نقد آن پرداخته و مشکلات و نتایج آن اندیشه را با دقتی مثال زدنی و باریک بینی خاصی بیان می‌کرد؛ از باب نمونه عدل الهی کتابی است که در مورد مساله شرّ نوشته شد و در آن به نقد و بررسی شبهات فلاسفه غرب در مورد شرور پرداخت. کتاب اسلام و مقتضیات زمان را نیز در پاسخ به روشن‌فکران ایرانی نوشت که معتقد بودند اسلام نمی‌تواند با روز پیش برود. وی به مباحث باستان‌گرایی که در آن روز بسیار مطرح بود نیز توجه داشت و کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران را در پاسخ با آنان نوشت.

فرضی‌پوریان شخصیت شهید مرتضی مطهری در جامعه اسلامی بررسی و خاطر نشان کرد: را در کلّ باید شهید مطهری را یک متکلم قوی شیعی نامید که در اکثر کتب و سخنرانی‌های خود یا به اثبات اعتقادات ناب شیعی مشغول بوده و یا به پاسخ به شبهات مطرح در مورد اعتقادات شیعه و نقد مخالفان دین و اسلام می‌پرداختند. خداوند روح وی را غریق حرمت بی پایان خود کند و بر درجات این مجاهد نستوح بیافزاید و او را در اعلی علیین قرار دهد که تمام عمر خود را به تحصیل و دفاع از شریعت اختصاص داد.

*** نخستین صفت در آیات قرآن کریم معلمی است

حجت الاسلام والمسلمین احمد بصیری در گفت‌وگو با ، پیرامون فرارسیدن روز معلم گفت: به شخصه روز معلم را به تمامی معلمان متعهد و دلسوز تبریک می‌گویم، در رابطه با بحث معلم باید به این نکته اشاره کرد که خداوند نخستین صفتی را که در آیات قرآن کریم مطرح می‌کند، صفت معلمی است.

وی در همین راستا بیان کرد: لازم است تفاوت معلم و مدرس را بدانیم که در این راستا باید به این موضوع اشاره کرد که مدرس به طور صرف در حوزه انتقال مفاهیم نظری ورود پیدا می‌کند و پشت این فعالیت، شوق، انگیزه و محبت برای انتقال مفاهیم وجود ندارد، معلم در عین انتقال مفاهیم به دانش‌آموزان، به این فعالیت صرفاً به عنوان رفع تکلیف نگاه نمی‌کند بلکه نگاه او از شوق و محبت آمیخته است.

بصيرى پیرامون هدایتگری قرآن کریم برای انسان اظهار كرد: هنگامی که آیات قرآن کریم برای هدایتگری انسان‌ها نازل شده است، باید به این موضوع اشاره کرد که معلم بعد از خداوند «پیغمبر اکرم (ص)» است، به این معنا که ایشان پیش از تمام شدن وحی، جلوتر از جبرائیل آیات را می‌خوانند درحالی که خداوند به ایشان می‌فرماید‌: ای پیامبر پیش از آنکه آیات تمام شود، جلوتر از جبرائیل آن‌ها را نخوان، اما «حضرت محمد (ص)» به دلیل شوق هدایتگری این آیات را می‌خوانند، در سجیه و اخلاق شهید مطهری نیز به عنوان یک معلم راستین همواره انگیزه و شوق هدایتگری وجود داشت.

***احساس تکلیف و هدایتگری شهید مطهری

حجت الاسلام و المسلمین بصیری بيان کرد: شهید مطهری ویژگی‌های مختلفی داشت که یکی از آن‌ها احساس تکلیف جهت هدایتگری همراه با شوق در تمامی عرصه‌ها بوده است.

این کارشناس علوم قرآنی در همین راستا ابراز کرد:شهید مرتضی مطهری در این راستا به موضوعات مورد نیاز جامعه زمانشان نگاه می‌کند و کتاب‌های مختلفی درحوزه‌های حجاب، حقوق زن و دیگر مفاهیم را به نگارش درآورد و این موضوع به خوبی نشان می‌دهد که وى خودش را در یک زمینه محدود نکرده است.

وی خاطرنشان کرد: شهید مرتضی مطهری همچنین به این موضوع اشاره می‌کند که دنیای شرق و غرب مانند دو لبه قیچی هستند، وی همواره به تعادل فکر می‌کرد و هیچگاه در جرگه افرادی که افراط کنند قرار نگرفت.