- با ترسیم نمودار تحول نگرش روسیۀ پساشوروی به ایران، جابه جایی‌هایی با شدت نوسان گسترده قابل مشاهده است که در یک سوی آن، ایران به مثابه «متحدی مطمئن و قابل اتکا در منطقه و جهان» و «متحدی در برابر دشمان مشترک» و در سوی دیگر به عنوان «تهدید جنوبی و به منزله ابزاری برای تنظیم روابط با غرب» مورد شناسایی قرار گرفته است.
یکی از جلوه‌های عملی این نوسان، در ارائه دو رای متفاوت و مهم در شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال ایران مشاهده می‌شود، مخالفت و وتوی قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت در ۲۶ فوریه ۲۰۱۸ و موافقت و رای به قطعنامه ضد ایرانی ۱۹۲۹ در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ است.
«ایران در هندسه سیاست خارجی روسیه» عنوان کتابی به قلم محمد شاد است که وی در این اثر کوشیده است تصویری منطبق با واقعیت، از نحوه سیاستگذاری خارجی روسیه در مقابل ایران و عناصر دخیل در شکل‌گیری این سیاست‌ها ارائه دهد. در نظر دارد هر روز برشی از این کتاب را با خوانندگان خود به اشتراک بگذارد.
در همان مقطع (۱۲ ژونیه ۲۰۱۰) سخنان مدودف رئیس جمهور وقت روسیه، در جمع سفرا و نمایندگان سیاسی روسیه، محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور وقت ایران را به ابراز واکنش وادار ساخت.
مدودف در ژونیه ۲۰۱۰ گفته بود «در نهایت باید از روش‌های آسان در مقابل این مسئله (برنامه هسته‌ای ایران امتناع ورزید؛ زیرا ایران به دستیابی به توانی که در ساخت سلاح هسته‌ای به کار می‌رود نزدیک می‌شود» نگرانی مقامات وقت ایران در بحبوحه کشمکش‌های هسته‌ای درباره حمایت‌های روسیه از تحریم ایران، روز به روز افزایش می‌یافت.
احمدی نژاد در پاسخ به اظهارات مدودف گفت: «این امر برای ملت ایران قابل قبول نیست که همسایه ما (روسیه) در مواقع حساس، هم موضوع کسانی باشد که در برابر ایران در سی سال گذشته موضع خصمانه داشته‌اند و من امیدواریم که مقامات کشور دوست روسیه، با اصلاح رویکرد خود مانع از قرار گرفتن آنان در رده دشمنان ایران از نظر ملت شوند.
متأسفیم از اینکه عده‌ای از روی بی‌اطلاعی و بعضاً تحلیل‌های غلط و البته برخلاف منافع ملت‌های خود وارد بازی در سناریوی آمریکایی شده‌اند. ر
وسیه ملت بزرگی است و علاقه‌مندیم که روابط دوستی دو ملت ادامه پیدا کند، اما سخنان ایشان، آگهی نمایشنامه‌ای تبلیغاتی است که قرار است رئیس جمهور آمریکا را علیه ملت ایران اجرا کند و در حقیقت، اقای مدودف کلید و زنگ این نمایشنامه سناریوی پیچیده تبلیغاتی را به صدا درآورده است.
پریخودکو در مقام دستیار سیاست خارجی رئیس جمهور روسیه، در خصوص این اظهارات موضع گرفت و گفت: کسانی که از طرف ملت دوست ایران صحبت می‌کنند باید بدانند هیچ‌کس تا کنون نتوانسته است با عوام فریبی سیاسی اعتبار خویش را حفظ کند.
موضع ما در این باره روشن است و نمی‌توان آن را رویکردی نامید که حامی آمریکا یا حامی ایران است. مواضع ما متأثر از منافع ملی مردم روسیه است.روسیه مخالف افراط‌گرایی و عدم پیش‌بینی پذیری در عرصه بین‌المللی است.»
برخلاف موضع‌گیری شدیدالحن پریخودکو، سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه، موضع‌گیری نرم‌تری داشت و سخنان رئیس جمهور ایران را برخاسته از احساسات دانست و با تأکید بر گفتگو‌های سه جانبه ایران، ترکیه، برزیل در آن مقطع ابراز امیدواری کرد که مسئله هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران حل شود.
در خصوص عضویت ایران در سازمان همکاری شانگ‌های نیز پریخودکو و مدودف نظر مساعدی نداشته‌اند. از نظر پریخودکو هرچند گام‌هایی برای توسعه این سازمان برداشته شده است، پذیرفتن عضو جدید امکان‌پذیر نیست.
در سازمان مذکور، اکنون روسیه، قزاقستان، چین و قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان در نقش اعضای اصلی حضور دارند. مغولستان، ایران، پاکستان و هندوستان نیز اعضای ناظرند و تمایل خود را برای پیوستن به اعضای اصلی اعلام کرده‌اند؛ اما پذیرفتن عضو جدید امکان‌پذیر نیست.
مدودف رئیس جمهور وقت روسیه پیش از پریخودکو گفته بود «کشور‌هایی که از طرف سازمان ملل متحد تحریم شده‌اند، نمی‌تواند در زمره اعضای اصلی قرار بگیرند.
در مجموع با عنایت به مطالب پیش گفته در خصوص اندیشه اوروآتلانتیسم می‌توان گفت که مواضع پریخودکو در خصوص ایران می‌تواند نمایانگر مواضع یک اوروآتلانتیست تمام عیار در خصوص روابط میان روسیه و ایران باشد که بر مردار سیاست همگرایی با غرب صورت‌بندی شده است.
پریخودکو نگاه مثبتی به تعمیق روابط با ایران ندارد و فقط بر اساس اهمیت ژئوپلتیک این رابطه، مسئله مجاورت و منافع محدود اقتصادی به مسئله ایران می‌نگرد.
انتهای پیام/
