همکاری میان ایران و روسیه در خصوص قرارداد‌های هسته‌ای
مارگ هیبز از پژوهشگران غیرروس کارنگی در مقاله‌ای با عنوان «توافق برای ایران- خرید برای روسیه» که در سال ۲۰۱۳ منتشر شده است. بیشتر تأکید خود را بر احتمالاتی قرار داده که برای همکاری میان ایران و روسیه در خصوص قرارداد‌های هسته‌ای میان طرفین وجود دارد.
- با ترسیم نمودار تحول نگرش روسیۀ پساشوروی به ایران، جابه جایی‌هایی با شدت نوسان گسترده قابل مشاهده است که در یک سوی آن، ایران به مثابه «متحدی مطمئن و قابل اتکا در منطقه و جهان» و «متحدی در برابر دشمان مشترک» و در سوی دیگر به عنوان «تهدید جنوبی و به منزله ابزاری برای تنظیم روابط با غرب» مورد شناسایی قرار گرفته است.
یکی از جلوه‌های عملی این نوسان، در ارائه دو رای متفاوت و مهم در شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال ایران مشاهده می‌شود، مخالفت و وتوی قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت در ۲۶ فوریه ۲۰۱۸ و موافقت و رای به قطعنامه ضد ایرانی ۱۹۲۹ در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ است.
«ایران در هندسه سیاست خارجی روسیه» عنوان کتابی به قلم محمد شاد است که وی در این اثر کوشیده است تصویری منطبق با واقعیت، از نحوه سیاستگذاری خارجی روسیه در مقابل ایران و عناصر دخیل در شکل‌گیری این سیاست‌ها ارائه دهد. در نظر دارد هر روز برشی از این کتاب را با خوانندگان خود به اشتراک بگذارد.
سایر پژوهشگران کارنگی
برخی مطالب نیز توسط اندیشکده کارنگی مسکو بازنشر می‌شود که از پژوهشگران روس تبار نیست، اما در شکل‌دهی به ادراک پژوهشگران و مخاطبان کارنگی اثرگذار است؛ برای مثال، ویلیام برتر، رئیس کنونی اندیشکده مرکزی کارنگی، خود کارشناس مسائل روسیه است و مطالبی را در خصوص ایران نگاشته است.
برخی مطالب نیز توسط اندیشکده کارنگی مسکو بازنشر می‌شود که از پژوهشگران روس تبار نیست، اما در شکل‌دهی به ادراک پژوهشگران و مخاطبان کارنگی اثرگذار است؛ برای مثال، ویلیام برتر، رئیس کنونی اندیشکده مرکزی کارنگی، خود کارشناس مسائل روسیه است و مطالبی را در خصوص ایران نگاشته است.
برنز سفیر اسبق آمریکا در روسیه و از باسابقه‌ترین دیپلمات‌های آمریکایی است که بعد از ۳۳ سال کار در دیپلماتیک بازنشسته شده است. او، که در رده‌های بالای تصمیم‌گیری در حوزه سیاست‌های آمریکا در برابر روسیه فعالیت کرده، مقام‌های مدیریتی مختلفی از جمله پست قائم مقامی را در وزارت خارجه آمریکا داشته است.
برنز چندین مدال لیاقت نیز دریافت کرده که یکی از آنها مربوط به جامعه اطلاعاتی و دفاعی آمریکاست از سال ۲۰۱۵ نیز به ریاست موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی رسیده است.
برنز که با جیک سالیوان در مذاکرات محرمانه با ایران در عمان همراه بود در مصاحبه‌ای با اندیشکده کارنگی عنوان می‌کند که از نظر او، آمریکا و روسیه در خصوص مسئله هسته‌ای ایران زمینه‌ها و مقاصد مشترک دارند و این درک روس‌ها از تهدیدات ایران مسلح به تسلیحات هسته‌ای است که باعث شده است در خصوص این موضوع ترجیح بدهند با آمریکا و غرب همکاری سازنده‌ای در راستای محدودسازی ایران داشته باشد.
برنز ورود روسیه به سوریه را عاملی می‌انگارد که آمریکا نتوانسته است آن را پیش‌بینی کند. در نهایت، مجدداً رفتار منطقه‌ای ایران را بررسی می‌کند و آن را دلیلی می‌داند بر اینکه آمریکا نباید ساختار تحریم‌ها را از بین ببرد.
او در مطلبی با عنوان «مذاکره‌کنندگان آمریکایی ایران را به تعهدات هسته‌ای خود پایبند کننده نیز که در واقع متن گفتگوی ویژه‌اش با شبکه پی‌بی‌اس بوده، موضعی را که آمریکا باید در قبال ایران حفظ کند شرح داده است.
در این مصاحبه، برنز مواضع دولت آمریکا را در قبال تعهدات مندرج در توافق هسته‌ای بررسی، و از طرف دیگر، ایده تغییر رفتار‌های منطقه‌ای ایران به خصوص در موضوع سوریه را مطرح کرده و بیان داشته است که رهبر ایران در این خصوص کاملاً غیر احساسی (عقلانی)، رفتار می‌کند و این تغییر، فرایندی کاملاً پیچیده است.
او همچنین در مقاله «میوه‌های دیپلماسی با ایران» ضمن مطرح کردن شرایط برجام، محدودیت‌ها و دستاورد‌های آن را برای ایران بررسی کرده است. او می‌گوید که امیدوار است این توافق، رفتار منطقه‌ای ایران را تاریخ بر از فرصت‌های از دست رفته ارزیابی، و برای به ثمر رسیدن مذاکرات هسته‌ای ابراز امیدواری کرده بود. برنز از نزدیکی روابط روسیه و ایران در مسائل منطقه‌ای ابراز نگرانی می‌کند.
مارگ هیبز یکی دیگر از پژوهشگران غیرروس کارنگی است که مطالبی را در خصوص ایران می‌نگارد و در اندیشکده شعبه مسکو بازنشر می‌دهد. او یکی از متخصصان مسائل هسته‌ای و راستی آزمایی‌های اتمی و آلمانی الاصل است. تخصص او علاوه بر خلع صلاح و عدم اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی، در تجارت نیز تعریف شده است.
او مشاور سازمان بین‌المللی انرژی هسته‌ای نیز بوده است. تقریباً تمام تألیفات این پژوهشگر در بنیاد کارنگی در حوزه راستی آزمایی است و علاوه بر این بنیاد در حوزه راستی آزمایی فعالیت‌های اتمی ایران، فعالیت‌های علمی و تحقیقاتی متنوعی انجام داده است.
او در مقاله‌ای با عنوان «توافق برای ایران- خرید برای روسیه» که در سال ۲۰۱۳ منتشر شده است. بیشتر تأکید خود را بر احتمالاتی قرار داده که برای همکاری میان ایران و روسیه در خصوص قرارداد‌های هسته‌ای میان طرفین وجود دارد.
او استدلال کرده است که سه انگیزه قوی برای مسکو در مشارکت با غرب در شکل‌دهی توافق هسته‌ای ایران وجود دارد: ۱. تشویق شدن ایران توسط کشور‌های غربی برای همکاری با سازمان بین‌المللی انرژی هسته‌ای؛ ۲. باز کردن مسیری پایدار برای استفاده از تجاری ایران از انرژی هسته‌ای؛ و ۳. فراهم آوردن راهی مداوم و با ثبات برای غنی‌سازی نظام‌مند اورانیوم در ایران، او بیشتر با رهیافت اقتصادی به رابطه مسئله هسته‌ای ایران و منافع روسیه می‌نگرد و مباحث مربوط به صادرات منابع هسته‌ای روسیه پس از توافق را در دستور کار قرار داده است.
هیبز به نقش رژیم صهیونیستی در شکل‌دهی به سیاست بازیگران مختلف اشاره می‌کند و در مقاله‌ای با این عنوان این موضوع را تحلیل می‌کند: اسرائیل تحلیل هزینه و فایده در حمله رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای است که هیبز در پاسخ به این پرسش که آیا رژیم صهیونیستی به ایران حمله خواهد کرد بیان می‌دارد که این حمله بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای این رژیم هزینه خواهد داشت و رژیم صهیونیستی با هزینه و فایده مرتکب این عمل نخواهد شد.
مقالات کریم سجادپور نیز حجم زیادی از تحلیل‌های حوزه مسائل داخلی ایران را به خود اختصاص داده است. او عضو کارنگی شعبه روسیه نیست؛ بلکه مقالاتش به سبب انگلیسی بودن به کارنگی در خصوص دینامیسم سیاسی داخلی ایران را تشکیل می‌دهد و اکثر تحیلی‌هایش نیز به همین مسائل داخلی مربوط می‌شود.
اشخاصی که نام برده شدند. مهم‌ترین افرادی هستند که در مجموع بیش از دو مقاله در خصوص ایران منتشر کرده‌اند. علاوه بر آنها، تحلیلگران دیگری نیز به صورت موردی در موضوع ایران یا ذیل موضوع وسیع‌تری مثل خاورمیانه در این بنیاد فعالیت کرده‌اند. برای درک درست روند‌های تحلیلی در بنیاد ذکر شده، به نظر می‌رسد که مقالات بررسی شده حد معقولی از اطلاعات و توان الگوسازی را به تحلیلگر می‌دهند.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
