وزیر امور خارجه رئیسی را بیشتر بشناسیم

- حسین امیرعبداللهیان که از سوی آیت‌الله  سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، به عنوان وزیر پیشنهادی امور خارجه، به مجلس شورای اسلامی معرفی شد و در نهایت با ۲۷۰ رأی موافق و ۱۰ رأی مخالف و ۶ رأی ممتنع، ریاست دستگاه دیپلماسی کشور را بر عهده گرفت.

وزیر امور خارجه جدید کشورمان در شرایطی عهده‌دار این سمت می‌شود که موضوعات مهمی مانند برجام و همچنین وجود وخامت اوضاع بیماری کرونا در سطح کشور، پیگیری واردات واکسن را براساس گفته رهبر معظم انقلاب که از اولویت‌های اصلی کشور است، در صدر مسائل سیاست خارجی کشور است.

وزیر پیشنهادی امور خارجه، متولد ۱۳۴۳ در دامغان است و مدرک کارشناسی خود در رشته روابط دیپلماتیک را از دانشگاه وزارت امور خارجه و مدرک کارشناسی ارشد در رشته روابط بین‌الملل از دانشگاه تهران، اخذ کرد.

امیرعبداللهیان در سال ۱۳۷۱، به عنوان کارشناس سیاسی در اداره «اول خلیج فارس» استخدام می‌شود و ۵ سال بعد در ۱۳۷۶ نیز به عنوان معاون سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد، انتخاب شد.

۴ سال بعد، حسین امیرعبداللهیان معاونت اداره اول سیاسی خلیج فارس وزارت امور خارجه را برعهده گرفت.
او از سال ۱۳۸۲ به مدت سه سال معاون دستیار ویژه امور عراق بود و در سال‌های ۸۶ تا ۸۹ در دهم نماینده و سفیر کشورمان در بحرین بود و سپس در سال ۸۹ به مدت یکسال به عنوان مدیرکل حوزه خلیج فارس و خاورمیانه وزارت امور خارجه انتخاب شد.

سکان‌دار جدید وزارت امور خارجه، در زمان وزارت علی‌اکبر صالحی در سال ۱۳۹۰ به عنوان معاون عربی آفریقایی وزارت خارجه منصوب شد؛ اما در سال ۹۵ در زمان فعالیت دولت یازدهم، از این سمت عزل شد و به او پیشنهاد شد که نمایندگی و سفارت ایران در عمان را بر عهده بگیرد. ولی امیرعبداللهیان نپذیرفت و از وزارت امور خارج شده و به مجلس شورای اسلامی رفت.

حسین امیرعبداللهیان از سال ۹۵ دستیار ویژه علی لاریجانی رئیس وقت مجلس شورای اسلامی در امور بین‌الملل بود که بعد از روی کار آمدن مجلس یازدهم به مدت ۲ سال در این سمت ابقا شد.

وزیر امور خارجه بر زبان عربی تسلط دارد و کم و بیش نیز زبان انگلیسی می‌داند.

وی پیش‌تر، پس از انتخاب آیت‌الله رئیسی به عنوان رئیس دولت سیزدهم، در تشریح سیاست خارجی دولت آیت‌الله رئیسی در گفتگو با شبکه خبری CNN گفته بود که سیاست خارجی دولت آینده ایران به ریاست رئیسی، پویا و منطقی توام با گفتمانی قوی خواهد بود؛ گفتمانی که بتواند منافع ایران را درهمه زمینه‌ها تامین کند.

وی همچنین درباره برجام نیز در همین گفتگو اجرای مجدد برجام را منوط به تامین حقوق ایران و اجرای کامل تعهدات از سوی طرف‌های مقابل عنوان کرده بود.

وزیر امور خارجه درباره اینکه روابط ایران و آمریکا در زمان ریاست جمهوری آیت‌الله رئیسی چگونه خواهد بود، گفت: فکر می‌کنم این آمریکاست که همیشه فرصت‌ها را از دست داده است. این رفتار آمریکاست که می‌تواند تعیین کند رابطه‌اش با ایران چگونه تنظیم شود.

امیرعیداللهیان در پاسخ به این سؤال که آیا احساس متفاوتی نسبت به دولت بایدن در مقایسه با دولت ترامپ در ایران وجود دارد؟ توضیح داد: فکر می‌کنم اگر بایدن به‌دنبال بازگشت به برجام است، نباید حرف‌های جدیدی درباره منطقه، مباحث موشکی و دخالت در امور ایران مطرح کند.

محمود عباس‌زاده مشکینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی درباره جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با وزیر پیشنهادی امور خارجه گفته بود که امیرعبداللهیان از بدنه وزرات خارجه بوده و مدت قابل توجهی را در مجلس مسئول تنظیم ارتباطات خارجی بوده است. روی هم رفته به نظر می‌رسید که اعضای کمیسیون از برنامه‌های و عزم وزیر پیشنهادی امورخارجه برای تحقق سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و تحقق راهبرد نظام جمهوری اسلامی ایران براساس منافع ملی و مطالبات مردم و انتظارات مردم استقبال کردند که انشالله در این عرصه از وزرای موفق کشور باشند.

رئیس جمهور در جلسه دفاع از وزرای پیشنهادی خود در تشریح وزیر امور خارجه پیشنهادی خود گفته بود که امیرعبداللهیان هم علم و دانش دارد در حوزه خارجی و هم دارای تجربه است و تمامی مراحل وزارت خارجه را هم گذرانده است و فردی خوشنام در رابطه با وزارت خارجه است.

آیت‌الله رئیسی تاکید کرده بود مسئله سیاست خارجی متوازن توسعه روابط همسایگی و اولویت دادن به اقتصاد در تعاملات خارجی پروژه با همسایگان و مسئله فعال کردن دیپلماسی اقتصادی در دستور کار وزارت امور خارجه است.
امیرعبداللهیان در جلسه دفاع از برنامه‌های خود در صحن علنی مجلس گفته بود که همه ما می‌دانیم که در عرصه مناسبات بین‌المللی دو محور اساسی، منافع ملی و اقتدار ملی مورد توجه همه کشورهاست و ما نیز با پایبندی به همه ارزش‌ها و فرهنگ غنی ایرانی از این مولفه غفلت نخواهیم کرد و اعتقاد داریم که با استفاده از ظرفیت دیپلماسی عزتمند به معنای اتکا به توانمندی‌های ذاتی و به فعلیت درآوردن شعار ما می‌توانیم، می‌توان در روابط خارجی حداکثر حقوق و منافع ملی و امنیت ملی را محقق ساخت.

وی تاکید کرد که خطوط اصل سیاست خارجی توجه به سه اصل عزت، حکمت و مصلحت در چارچوب سیاست خارجی متوازن پویا و هوشمند مورد توجه ماست. یکی از عزیزان ما در مقام مخالف سخنرانی کردند و اشاره داشتند به اینکه سیاست متوازن یعنی چه؟ سیاست متوازن یعنی اینکه با در نظر داشتن اولویت‌های سیاست خارجی دولت سیزدهم، سیاست همسایگی و سیاست آسیا محوری در مرکزیت این تحول قرار گیرد چراکه قرن ۲۱ متعلق به آسیا است و شاهد قدرت‌های نوظهور اقتصادی در حوزه آسیا هستیم. وقتی از سیاست خارجی متوازن سخن می‌گویم یعنی سیاست خارجی که متوقف در یک منطقه و یک حوزه نخواهد ماند بلکه در تمام قاره‌ها و در تمام حوزه‌های جهان چند کشور را به عنوان اولویت اول سیاست خارجی در آن حوزه تعریف خواهیم کرد و بر اساس برنامه و زمان بندی برای تحقق سیاست‌ها در آن حوزه‌ها گام خواهیم برداشت.

امیرعبداللهیان تقویت روابط با کشور‌های اسلامی از جمله موضوعات سیاست خارجی متوازن دانسته و گفته بود که دیپلماسی اقتصاد و تجارت بین الملل حدود ۴۰ درصد برنامه سیاست خارجی دولت سیزدهم را در دستگاه وزارت امور خارجه تشکیل می‌دهد. متاسفانه رویکرد در وزارت امور خارجه در چهار دهه گذشته رویکرد اقتصاد محور نبوده است، این رویکرد رویکرد جدید در دولت آقای رئیسی است که با پویایی و با قدرت دیپلماسی اقتصادی باید دنبال شود، برای تحقق این کار ما موضوعات کلانی را احصا کردیم و دیپلماسی انرژی، موضوع ترانزیت، تمرکز و توجه به بخش خصوصی، توجه به تجارت مرزی با کشور‌های همسایه، توجه به موضوع توریست، کشت فراسرزمینی، توجه به امنیت غذایی، صادرات غیرنفتی و کمک به تامین منابع و ارزی از جمله آنهاست.

امیر عبداللهیان با بیان اینکه معمولاً در وزارتخانه‌های ما برنامه نویسان خوب وجود دارند و برنامه خوب هم ارائه می‌شود، مهم‌ترین مسئله این است که ما نیاز به تیم و مردان بزرگی عنوان کرد و گفت که متاسفانه رویکرد اقتصاد محور در وزارت امور خارجه در چهار دهه گذشته حاکم نبوده و در مقاطعی حتی در دولت قبلی معاونت اقتصادی شکل گرفته، اما همه بخش‌ها به کمک هم نیامدند.

وی تاکید کرده بود که وزارت خارجه را به برجام گره نخواهیم زد. همه تلاش خود را برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها به موازات تلاش برای لغو تحریم‌ها به کار خواهیم بست، اما با مذاکره همراه خواهیم بود که فرسایشی نباشد و تأمین کننده حقوق و منافع ملت ایران باشد و این سیاستی است که دولت آقای رئیسی به صراحت بر آن تاکید دارد.

بر این اساس به نظر می‌رسد حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، با توجه به سیاست‌های آیت‌الله رئیسی در موضوع سیاست خارجی بهترین گزینه خواهد بود و امیدوارین در این زمینه بتواند به ارتقای کشور در زمینه دیپلماسی به ویژه دیپلماسی اقتصادی کمک کند.