پیمان «آکوس» و استاندارد دوگانه آمریکا درباره «ان پی تی»

- «جیمز اکتون»، مدیر برنامه سیاست هسته ای بنیاد «کارنگی» در یادداشتی به تاثیرات مخرب پیمان امنیتی سه جانبه آمریکا، انگلیس و استرالیا موسوم به «آکوس» بر معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای «NPT» پرداخت و آن را رویه ای نگران کننده برای سیاست منع گسترش تسلیحات هسته ای خواند.

 

وی تاکید دارد که پیامدهای منفی و جدی آکوس برای معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای غیرقابل چشمپوشی است؛ زیرا استرالیا هنگام استفاده از زیردریایی های هسته ای به نخستین کشور بدون سلاح هسته ای که قادر به استفاده از حفره سیستم بازرسی آژانس بین المللی انرژی اتمی است، تبدیل می شود.

 

از این منظر، رویه شدن اتفاق اخیر مخرب بوده و احتمالا به کشورهای مایل به داشتن سلاح هسته ای این امکان را می دهد تا برنامه رآکتورهای دریایی را پوشش توسعه سلاح های هسته ای خود قرار دهند.

 

آکتون نخست به تشریح «ان پی تی» پرداخته و نوشت، این پیمان با هدف جلوگیری از اشاعه هسته ای برای بهره مندی از برنامه های صلح آمیز انرژی اتمی در نظر گرفته شده است.

 

از نظر آکتون، پیامدهای منفی آکوس برای ان پی تی به مراتب بیشتر از مزایای نظامی و استراتژیک آن است.

وی در ادامه به موضوع از بین رفتن اعتبار، آمریکا در زمینه اجرای «ان پی تی» پرداخته و تاکید دارد که آمریکا، بنا به منافع شخصی استانداردهای دوگانه ای در این زمینه دارد و کشورهای دیگر تاکنون قدرت لازم برای تدوین قوانینی را که مانع توسعه تسلیحات هسته ای واشنگتن شوند، در اختیار ندارند.

 

وجود چنین استانداردهای دوگانه ای به صورت بالقوه می تواند سبب سوءاستفاده اشاعه دهندگان احتمالی تسلیحات هسته ای شود.

 

از دیدگاه نویسنده یادداشت، آکوس اگر استاندارد دوگانه جدیدی ایجاد نکند، دستکم یک استاندارد دوگانه موجود را تقویت می کند و آن هم سوءاستفاده از حفره آشکار و نگران کننده در پادمان های آژانس بین المللی انرژی اتمی است.