راه برون رفت از چالش تامین نهاده‌ها چیست؟
_ روزنامه حمایت نوشت: مشکل کمبود و گرانی نهاده‌های دامی این بار به بازار ذرت رسید. گزارش‌ها حاکی از این است که حدود ۸۰ روز است که ذرت به مرغ داران تعلق نگرفته و طی این مدت آن‌ها مجبور بودند این نهاده‌ها را از بازار آزاد تأمین کنند. این مساله در روز‌های اخیر منجر به اعتراضاتی از سوی مرغداران شده است. قیمت ذرت در بازار آزاد به کیلویی ۶،۲۰۰ تومان رسیده است. فعالان بازار پیش بینی می‌کنند با توجه به کمبود تا پایان هفته جاری این رقم به کیلویی ۸ تا ۹ هزار تومان افزایش یابد. این در حالی است که قیمت مصوب آن کیلویی ۱،۹۰۰ تومان است. هر چند تولیدکنندگان خود را در این شرایط متضرر می‌بینند، اما تداوم این وضعیت نه فقط آن‌ها را بلکه مصرف کنندگان را نیز با
گرانی‌های تحمیل شده مواجه می‌کند؛ کمااینکه در حال حاضر نیز گوشت قرمز و مرغ از سفره دهک‌های کم درآمد تقریبا حذف شده است.
به گواه بسیاری از کارشناسان ریشه اصلی مشکلات صنعت دام و طیور به توزیع غلط یارانه‌های ارزی بازمی گردد. توزیع نامناسب ارز ۴۲۰۰ موجب کاهش دسترسی تولیدکنندگان به نهاده‌های ارزان قیمت شد. این مساله به کرات از سوی فعالان این حوزه‌ها مطرح شد، اما سیاست‌ها در این خصوص اصلاح نشد. استارت این ماجرا در کشتار دسته جمعی جوجه‌ها در سال‌های قبل خورده شد و سپس به دامداری‌ها نیز سرایت کرد. واقعیت آن است که اگرچه قرار بود ارز دولتی مانع از افزایش بی رویه قیمت‌ها شود، اما برعکس هزینه‌های تولید در این مدت افزایش یافت و دود آن نیز در نهایت به چشم مردم رفت. نمونه آن همانگونه که در ابتدای گزارش عنوان شد گران شدن ذرت ۱۹۰۰ تومانی و احتمال افزایش آن به ۹ هزار تومان است.
وضعیت نامطلوب بازار نهاده‌های دامی
رییس هیئت مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران با اشاره به وضعیت نامطلوب بازار نهاده‌های دامی، از کمیاب شدن ذرت در بازار و افزایش شدید قیمت این نهاده خبر داد.
ناصر نبی پور با اشاره به تجمع مرغ داران مقابل وزارت جهاد کشاورزی، گفت: تولید کنندگان به دلیل شرایط بسیار نامطلوب تولید مقابل وزارت جهاد کشاورزی جمع شده‌اند تا مسئولان به خواسته‌های آنان رسیدگی کنند.
وی با اشاره به اینکه قیمت مصوب تخم مرغ با توجه به افزایش نرخ مصوبه‌های تولید باید اصلاح شود، اظهار داشت: علیرغم وعده‌های مختلف هنوز این اتفاق نیفتاده و تولید کنندگان به شدت در حال زیان هستند.
نپی پور قیمت تمام شده هر کیلوگرم تخم مرغ را در صورتی که ذرت با نرخ مصوب به دست تولیدکننده برسد، بیش از ۱۹ هزار تومان اعلام کرد و گفت: هم اکنون میانگین قیمت تخم مرغ درب مرغداری حدود ۲۰ هزار تومان است.
رییس هیئت مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران افزود: در چنین شرایطی دولت به مرغداران فشار می‌آورد که قیمت تخم مرغ را پائین بیاورند. این در حالی است که خود تولیدکنندگان به شدت در حال زیان هستند و قادر به تأمین نهاده‌های مورد نیاز تولید نیستند.
توزیع ناهمگون نهاده‌های دامی و کشتار مرغ‌ها
وی تاکید کرد: زمانی که قیمت تخم مرغ به شدت کاهش یافته بود تولیدکنندگان از مسئولان وقت دولت دوازدهم درخواست کمک کردند، اما به این درخواست توجهی نشد در نتیجه تولیدکنندگان نیز مرغ‌ها را به کشتارگاه فرستادند.
رییس هیأت مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار استان تهران با بیان اینکه چنین وضعیتی را پیش بینی کرده بودیم، گفت: اردیبهشت امسال نیز بنده به وزیر وقت جهاد کشاورزی دولت دوازدهم در این زمینه تذکر داده بودم که در صورت تداوم سیاست‌های غلط، با گرانی تخم مرغ مواجه خواهیم شد چرا که برای تولیدکنندگان نگهداری مرغ‌های تخم گذار به صرفه نبود و آن‌ها را به کشتارگاه فرستادند.
نبی پور درباره اینکه چه تعداد مرغ به کشتارگاه فرستاده شده است؟، افزود: جمعیت زیادی از مرغ‌های تخم گذار به کشتارگاه فرستاده شدند و طبق اعلام مسئولان مربوطه فقط در استان خراسان رضوی که از بزرگترین تولیدکنندگان تخم مرغ کشور است، ۵ میلیون قطعه مرغ تخم گذار به کشتارگاه رفته است.
رییس هیات مدیره اتحادیه مرغ تخم گذار استان تهران ادامه داد: به عبارتی از جمعیت حدود ۱۲ میلیونی مرغ تخم‌گذار استان خراسان رضوی تنها ۷ میلیون قطعه مرغ باقی مانده است و طبق اعلام مسئولان استان ۳۷ تا ۴۰ درصد ظرفیت مرغداری‌های تولیدکننده تخم مرغ، در این استان هم اکنون خالی است. نبی پور با اشاره به اینکه وضعیت در سایر استان‌های کشور نیز بهتر از این نیست، گفت: وقتی تولیدکنندگان حدود چهار ماه تخم مرغ را ۴۰۰۰ تا ۴،۵۰۰ تومان زیر قیمت عرضه می‌کردند، بدیهی بود که چنین وضعیتی ایجاد می‌شود.
تداوم نابسامانی در بازار جوجه یکروزه
همچنین نایب رییس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی نیز از افزایش مجدد قیمت جوجه یکروزه خبر داد و گفت: بایستی برای جلوگیری از سودجویی و حمایت از مصرف کننده وتولیدکننده برای عرضه جوجه یکروزه مسیر مشخصی تعریف شود.
حبیب اسدالله نژاد گفت: اگر وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید و تنظیم بازار قصد کنترل قیمت جوجه، تنظیم بازار مرغ، جلوگیری از سودجویی و پایمال شدن حق تولیدکننده را دارد باید برای توزیع و عرضه جوجه یکروزه فرآیند و مسیر مشخصی تعریف کند.
وی اظهار کرد: باید دقیقا مشخص شود بر اساس چه سازوکاری جوجه یکروزه باید از واحد‌های مرغ مادر خارج شود و به واحد مرغ گوشتی برسد.
وی ادامه داد: واحد‌های مرغ مادر باید مکلف شوند که بر اساس حواله‌های جهاد و یا حواله‌های تشکل ها، جوجه را با نرخی که نیازمند اصلاح است، تحویل دهند و اگر این واحد‌ها تحویل جوجه با نرخ مصوب را رعایت نکردند، لازم است سامانه بازارگاه برای آن‌ها مسدود شود. این راحت‌ترین راه موجود است و نیاز به تعریف هیچ فرآیند پیچیده‌ای ندارد.
وی قیمت ۴۲٠٠تومانی مصوب برای جوجه را سرکوب قیمت دانست و گفت: قیمت واقعی و منطقی جوجه بیش از ۵٠٠٠تومان بوده و لازم است برای حمایت از تولید هم قیمت جوجه و هم قیمت مرغ اصلاح شود.
نایب رییس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی کشور تصریح کرد: اینکه فاصله بین جوجه ریزی زیاد شود یا از تولیدات مرغداران مستقل ۲۰ درصد کم شود و یا اینکه یک دستورالعمل ابلاغی در عرض کمتر از یک هفته چندین بار اصلاح شود، ناشی از کار غیر کارشناسی است و راه کار نتیجه بخشی نیست.
به گفته وی در ماه گذشته ۶ میلیون قطعه جوجه ریزی بدون مجوز انجام شده است. یعنی واحد‌های مرغ مادر نهاده دولتی دریافت کرده اند، اما جوجه با نرخ مصوب تحویل نداده اند. ضمن اینکه واحد‌های مجوزدار هم جوجه‌های یکروزه را بیش از نرخ مصوب خریداری کردند.
اسدالله نژاد در ادامه به وضعیت نهاده‌های دامی نیز اشاره کرد و گفت: تاخیر در شارژ نهاده دامی در سامانه بازارگاه و تاخیر در ارسال و بارگیری این نهاده‌ها از دیگر مشکلات پیش روی تولیدکنندگان است. وقتی نهاده دیر به دست مرغدار برسد مرغدار مجبور است در دوره پرورش نهاده مورد نیاز خود را از بازار آزاد با قیمت‌های بالا تهیه کند.
ضروری است تا وزارت جهادکشاورزی به اتخاذ سیاستی صحیح در این زمینه برسد. چالش تامین نهاده‌های دامی به موضوعی فرسایشی برای تولیدکنندگان و مردم تبدیل شده است.
توصیه‌ها در این زمینه همانند اصلاح روش پرداخت ارز ۴۲۰۰، بار‌ها تکرار شده و به نظر می‌رسد بیش از ارائه راهکارها، اهتمام به اصلاح سیاست‌ها بیش از پیش ضروری است.
