مبارزه با کرونا به راند ششم رسید؛ کودکان در معرض خطر اومیکرون

_ روزنامه جام‌جم نوشت: موج ششم کرونا شروع شد، به همین راحتی، در مدتی کوتاه، در اندک زمانی که تقریبا همه‌چیز رها شد و با خوش‌خیالی، زندگی به روال عادی‌اش برگشت، انگار نه انگار که کرونایی وجود دارد و امیکرونی در حال چرخش است. از روزی که اردکان قرمز شد و به عنوان نخستین شهر سرخ میان نقشه آبی‌رنگ ایران به چشم آمد تا روزی که این یک شهر به هفت شهر افزایش یافت، فقط دو روز کشید. حالا هفت شهر کشور قرمز (کاشان، فردوس، قم، ابرکوه، اردکان، خاتم و مهریز)، ۴۳ شهر نارنجی، ۲۱۸ شهر زرد و فقط ۱۸۱ شهر آبی است که این ارقام نیز به‌زودی تغییر خواهد کرد. این روایت زنده و مشهود از چرخش امیکرون در کشور است، تازه‌ترین نسخه جهش‌یافته کرونا که خیلی زود توانست سویه وحشی دلتا را کنار بزند و ویروس غالب شود. اولین بار که امیکرون به طور رسمی در کشورمان شناسایی شد، ۲۸ آذر بود و اکنون که ۴۰ روز پس از آن روز است، امیکرون آنقدر در کشورمان بازتولید شده که حتی وزارت بهداشت می‌گوید آمار‌های واقعی ابتلا به این سویه چند برابر آمار‌های اعلامی است که این یعنی آغاز رسمی موج ششم و روز‌هایی سخت که اگر باز هم ساده‌انگار باشیم، ابتلا‌های روزانه چند ۱۰ هزار نفری، بستری‌ها سه‌رقمی و چهاررقمی، مرگ‌ها متعدد و مراکز درمانی بی‌تختِ خالی خواهند بود.

ویروس جهش‌یافته امیکرون اولین بار در آفریقای‌جنوبی شناسایی شد و نخستین بار در روز سوم آذرماه امسال این کشور ابتلا به این ویروس را به سازمان بهداشت جهانی گزارش داد. ابتدا نام آن B.۱.۱۵۲۹ بود که این سازمان نام امیکرون را جایگزین آن کرد و با وجود تغییر نام، امیکرون ویروسی شبیه سرشاخه اصلی یعنی کرونا و تقریبا با همان ویژگی‌ها و عملکردها، معرفی شد.

به گفته دانشمندان، ویروس کرونا به کمک پروتئینی به نام اسپایک وارد سلول‌های بدن می‌شود و بیماری کووید-۱۹ را ایجاد می‌کند که وقتی جهش‌هایی در آن رخ می‌دهد، در این پروتئین و نحوه اتصالش به سلول‌های بدن تغییراتی ایجاد می‌شود. در مورد امیکرون ماجرا این است که بیش از ۳۰ تغییر در پروتئین اسپایک آن به‌وجود آمده و تا دو برابر بیشتر از سویه دلتا جهش یافته است؛ جهشی که حاصل آن پایین آمدن قدرت دستگاه ایمنی بدن برای تشخیص این ویروس و درنتیجه گرفتار آن شدن است.

درواقع یکی از جهش‌های مهمی که در امیکرون رخ داده، جهشی است که به آن کمک می‌کند برای آنتی‌بادی‌های ساخته‌شده توسط دستگاه ایمنی بدن، ناشناخته بماند و راحت‌تر به سلول‌های بدن حمله‌ور شود که این راز سرایت‌پذیری بالای امیکرون در مقایسه با سایر سویه‌های کروناست.

در کشورمان یونس پناهی، معاون تحقیقات وزیربهداشت درباره ویژگی‌های امیکرون می‌گوید: «سویه امیکرون برخلاف سویه دلتا قدرت انتشار بالایی دارد به گونه‌ای که اگر دلتا پنج تا شش روز زمان نیاز داشت تا فرد دیگری را درگیر کند، این زمان در سویه امیکرون ۵/۱ تا سه روز است».

اما این انتقال برق‌آسا تنها ویژگی امیکرون نیست، چراکه پناهی می‌گوید: «درگیری ریه و بستری شدن مبتلایان در بخش‌های بیمارستانی و آی‌سیو‌ها از دیگر ویژگی‌های امیکرون است». به همین علت این سویه تهاجمی در برخی از استان‌های کشورمان اثری ملموس از خود به‌جا گذاشته، مثلا در مازندران که در ۲۴ ساعت منتهی به هفتم بهمن و پس از ۴۵ روز باردیگر جمعیت بستری‌شدگان کرونا سه رقمی شد و بعد از ۱۳۶ روز تعداد بستری‌ها به ۱۵۰ نفر رسید، عددی که رشدی بیش از صد درصد را روایت می‌کرد.

کودکان در خطرند؟

گزارشی که از روسیه مخابره شده است، می‌تواند برای هرکشوری از جمله ما، هشداردهنده باشد. وزارت بهداشت این کشور از افزایش بی‌سابقه ابتلا به ویروس کرونا در میان کودکان مسکو خبر داده و یادآور شده که طی دو هفته، تعداد موارد ابتلای کودکان در این شهر ۱۴ برابر شده است.

درواقع این تصور که کودکان و نوجوانان مصون از بیماری هستند، تصوری اشتباه است که با غلبه ویروس امیکرون در کشور کاملا باید کنار گذاشته شود. محمد طباطبایی جبلی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز بر این موضوع تاکید دارد؛ کسی که از افزایش ابتلای کودکان به کرونا در دو هفته اخیر خبر می‌دهد. او به ایلنا می‌گوید: «یکی از گروه‌های پرخطر درحال حاضر کودکان و مخصوصا گروه سنی زیر ۱۲ سال هستند که هنوز تزریق واکسن در آن‌ها ناچیز است. پس بیماری در این کودکان می‌تواند با سرعت بیشتری انتقال پیدا کند و مدارس نیز می‌تواند یکی از کانون‌های افزایش سرعت انتقال بیماری باشد.»

البته احمد طباطبایی، دبیر بورد ریه کودکان کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در این رابطه تحلیل دیگری دارد. او به ایسنا می‌گوید: «میزان مراجعات کودکان به مراکز درمانی به‌واسطه ابتلا به کرونا افزایش یافته، اما خوشبختانه هنوز بیماری شدید گسترده در کودکان نداشته‌ایم و ابتلا‌های شدید هم به صورت تک‌گیر بوده است.»

به گفته وی در روز‌های اخیر انواع ابتلا از جمله بیماری‌های پوستی و دستگاه تنفسی در کودکان وجود داشته، اما خیلی زیاد نبوده و در مجموع کودکان بدحال‌تر نشده‌اند.

موج ششم و احتمال رکوردزنی

اگر توییت بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت کشورمان را فصل‌الخطاب بدانیم، شکی نیست که اکنون در موج ششم کرونا قرار داریم. وی روز پنجشنبه در فضای مجازی نوشت: «متاسفانه با افزایش موارد بستری و سرپایی باید اعلام کنیم که عملا وارد پیک ششم شده‌ایم.»

به این ترتیب اصلی‌ترین ویژگی موج ششم، افزایش تعداد بیماران، افزایش مراجعه به مراکز درمانی و افزایش بستری‌ها خواهد بود و همگی به علت شدت سرایت‌پذیری سویه امیکرون روی می‌دهد که روز گذشته با شناسایی ۱۶ هزار و ۷۵۷ بیمار جدید نمایان شد. تا‌به‌حال بالاترین رکورد کرونایی که در کشورمان ثبت شده است، مربوط به روز ۲۶ مرداد سال ۱۴۰۰ است که در آن ۵۰ هزار و ۲۲۸ ابتلای جدید ثبت شد. آن زمان کشورمان درگیر موج پنجم کرونا و سویه دلتا بود که قدرت سرایت‌پذیری کمتری در مقایسه با امیکرون داشت؛ بنابراین افزایش قابل ملاحظه مبتلایان در کشورمان که در یک هفته اخیر کاملا ملموس شده، رکوردزنی در ابتلا و بستری و حتی مرگ بر اثر سویه امیکرون را محتمل کرده است، به‌ویژه این‌که سامانه ماسک وزارت بهداشت اعلام کرده این تصور اولیه که امیکرون شبیه سرماخوردگی ساده است و منجر به شدت بیماری و بستری نمی‌شود، کاملا نادرست است.

سامانه ماسک از کشور‌های دیگر نیز مثال آورده و اعلام کرده است که قله امیکرون در دانمارک شش برابر دلتا، در سوئد پنج برابر، در ایتالیا و کانادا ۵/۴ برابر، در استرالیا ۵/۳ برابر، در فرانسه ۵/۲ برابر، در سوئیس ۱/۲ برابر و در آمریکا ۵/۱ برابر بلندتر از دلتا بوده است. پس این وضع چرا در کشورمان تکرار نشود؟ این مهم‌ترین سوالی است که این روز‌ها مطرح می‌شود و کارشناسان به آن پاسخ می‌دهند.

اگر قرار باشد قله امیکرون در کشور ما فقط سه برابر بلندتر از دلتا باشد، معنی‌اش این است که ما در روز‌های آینده به رکورد ابتلای ۱۵۰ هزار نفر در یک روز هم خواهیم رسید که رقمی هشداردهنده برای سیستم بهداشت و درمان کشورمان است.
رضا گل‌پیرا، رئیس مرکز مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی معاونت درمان وزارت بهداشت به همین علت می‌گوید: «اکنون زمان خوبی برای برنامه‌ریزی و آمادگی زیرساخت، افزایش ظرفیت تخت‌ها و مدیریت منابع برای مقابله با موج ششم است، چون با این که در هفته آخر دی و اول بهمن سیر مراجعه بیماران سرپایی مشکوک و قطعی، صعودی بوده، اما هنوز تغییر چشمگیری در تعداد موارد بستری‌ها رخ نداده است.»

احمد طباطبایی، دبیر بورد ریه اطفال کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا نیز تاکید دارد که با توجه به غالب شدن سویه امیکرون و شکل‌گیری پیک ششم، اتخاذ سیاست‌هایی برای تامین دارو و تخت در بیمارستان‌ها اهمیت زیادی دارد.

او می‌گوید: «با این که ما همیشه با کمبود فضا روبه‌رو بوده‌ایم، اما باید امکاناتی نظیر بخش‌های مجزا برای بیماران، داشتن اتاق‌های ایزوله با تهویه معکوس و تخت‌های آی‌سی‌یو فراهم باشد. همچنین اگر قرار باشد مثل تابستان موجی سخت و طولانی را تجربه کنیم، باید برای تامین کافی داروی رمدسیویر فکری شود.»